Türkiye'nin içinde bulunduğu coğrafyada karşılaştığı risk ve tehditler hepimizin malumu.  

İçerde ve dışarda terörle mücadeleden, Doğu Akdeniz ve Ege'deki gerginlikten, Suriye, Irak, Libya, Azerbaycan ve Ermenistan eksenindeki yüksek tansiyona, Karadeniz'de Ukrayna-Rusya-ABD çizgisinde her geçen gün tırmanan gerilimden, Kıbrıs'taki krizlerden, Yunanistan ve Rum tarafının sürekli provakasyonlarına dek bu risk ve tehditleri alt alta topladığımızda gerçekten sürekli teyakkuz altında olunması gerektiği bir gerçek. 

Türkiye yıllardır bu başlıklarla ciddi anlamda mücadele ediyor ve önemli bir noktaya da gelmiş durumda. Ama bu teyakkuz durumunu başarıyla sürdürmek ayakları üzerinde sağlam bir şekilde kalabilmek için şüphesiz güçlü bir savunma sistemine de sahip olmak gerekiyor. 

Üzülerek belirtmek gerekir ki; Türkiye ne Polonya'nın Finlandiya'nın ne de bir başka Avrupa ülkesinin sakin coğrafi avantajlarına ve düşük risklerine sahip. 

Bütün bu süreçlerde topraklarında ağırladığı 6 milyona yakın göçmenden bahsetmiyoruz bile. 

İşte bu tartışmalar arasında, iki seneyi aşkın bir süreden bu yana Türkiye'nin beşinci nesil savaş uçağı olarak kabul edilen F-35 savaş uçaklarını kurucu üye statüsü ile alması gündemde. Bir başka deyişle alamaması gündemde. 

1,4 MİLYAR DOLAR REHİN

Bildiğiniz üzere, Rusya'dan aldığımız S-400 füzeleri nedeniyle Washington yönetimi Ankara'ya bu F 35 uçaklarını vermekten vazgeçti. Öte yandan da 1,4 milyar $ civarında bir paramız da F-35 projesinde önceden ödenmiş bedel olarak Amerikan tarafında kaldı. 

Şimdi konu tekrar ısındı. Bir süreden beri, Türkiye'nin ABD'den F-35 uçağı yerine 40 adet F-16 alması ile 80 adet de elindeki mevcut F-16'ların modernizasyonu konuşuluyor. 

Dün bu konuda önemli bir gelişme daha oldu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Türkiye'nin ABD'den 40 adet F-16 satın alacağı haberleri ile ilgili açıklama yaptı. Afrika ziyareti öncesi konuşan Erdoğan, "Bu konu F-35 konusuyla bağlantılı bir konu. 1 milyar 400 milyon dolar F-35'ler için yapmış olduğumuz ödeme söz konusu. Ve bu ödemeler karşısında ABD'nin böyle bir teklifi söz konusu oldu" dedi.
"Savaş uçağı filomuzu her zaman hazır ve modern duruma getirmek için çalışmalarımızı sürdürüyoruz" diyen Erdoğan ödemenin nasıl geri alınacağı ile ilgili ABD tarafıyla görüşmelerin devam ettiğini söyledi.

PEKİ ŞİMDİ NE OLACAK? 

Bu gelişmelerden sonra şimdi gözler Türkiye'nin ne yapacağına çevrildi. 

Mevcut halde, malum, ABD, F-35 savaş uçaklarını parasını ödediği halde Türkiye'ye vermiyor. 

Şimdi ortada Amerikalı Üretici firma Lockheed Martin'in de perde arkasındaki girişimleriyle Türkiye'ye 40 F-16 savaş uçağı verilmesi gündemde. 

Ayrıca 80 adet F 16'nın da modernizasyonu masada. Yani aşağı yukarı eski sisteme göre, Türkiye 116 F-35 savaş uçağı alacakken şimdi modernizasyonlar dahil 120 yeni nesil F-16 savaş uçağına sahip olacak. 

Tabii ki; Amerika'da bu satışların gerçekleşmesi için öncelikle Türkiye'ye hasmane tutumu olan Biden yönetiminin bu süreçten vazgeçmesi gerekiyor. Ardından da yine Türkiye'ye karşı neredeyse oybirliğiyle karar alan hem cumhuriyetçi, hem de demokratların tutum değiştirerek Kongre'deki oylamada Ankara'nın bu alımına dair olumlu oy vermesi  ve tasarının geçebilmesi gerekiyor. Ki riskli bir süreç. 

ESKİ TARTIŞMASI 

Tartışmalardan biri de yeni nesil F-35'ler varken, ABD'nin, Türkiye'nin ödediği 1,4 milyar dolar parayı geri ödemek için bir önceki nesil F-16 verme çözümüne gittiği şeklinde. 

Malumunuz; CAATSA yaptırımları paralelinde Türkiye'ye Rusya'dan S-400 aldı diye F-35 verilmiyordu. Anlaşılan şimdi, 1,5 milyar $ geri vermemek için F 16 versek olur mu şeklinde bir çözüm öneriliyor. Ama taktik anlamda acil ihtiyaç olunca farklı bir perspektiften de bakılabilir. İyi bir modernize son model filo oluşumu ile eksikler önemli ölçüde kapatılabilir. 

Türkiye'nin sadece ihtiyaçları için taktik ve hareket planlamaları için şüphesiz yeni nesil savaş uçaklara ihtiyacı var. 

Bugün ABD haricinde diğer ülkeler nezdinde başka uçak almaya çıksanız bu alımlar az bir zamanda olmuyor. Ama böyle olacak diye de ABD'ye tamamen bağımlı hale gelmek de pek sevimli görünmüyor. Şu anda görünen taktik acil ihtiyaçlar kapsamında olursa gelecek F-16'ların Türk Hava Kuvvetleri envanterine belli bir süre sonra girebileceği yönünde. Ama tamamen Türkiye'nin istediği şartlar, Ankara'daki TAI fabrikasının bu işteki katılım payı dahil masada değerlendirilecek. 

ALTERNATİFLER NELER? 

Eğer burada da köprüler atılırsa, (ki buna siyasi askeri ve stratejik problemler de dahildir) Ankara hali hazırda Rusya'dan F-35 benzeri başta SU-75, (SU-35 ve 57 de mercek altında) olmak üzere yeni nesil savaş uçaklarını incelemeye başladı. 

Ama bunların da teslimatının en az 3-5 sene süreceğini söylemek lazım. Öte yandan Çin'den de J-31 savaş uçağı ile ilgili neler yapılabilir anlamında incelemeler sürüyor. 

ÖNEMLİ OLAN 

Türkiye'nin halen 240 civarı F-16 savaş uçağı var. Mevcut ihtiyaçlar, riskler kapsamında bunun en az 350 400 olması gerekiyor. İnşallah bunların hiçbirine ihtiyaç kalmaz ve planlandığı gibi 2028-2035 arasında milli muharip uçağımızı hayata geçirebiliriz. 

Tabii ki; bütün bunları konuşurken sadece önemli olan bir savaş uçağına sahip olmak değil, aynı zamanda onun ihtiyacı olan yeni nesil silah ve akıllı mühimmatları da üretebilmek. 

Aksi taktirde sadece uçan ve hiçbir savaş etkinliği olmayan bir hava aracına sahip olursunuz. 

Bu konu daha çok yürüyecek ve çok konuşacağız. 

Sağlıklı günler.