Yazarlar
Hasan Boztürk
hasanbozturk@bursadabugun.comAnketlerin güvenilirliği ve seçime etkileri
2022.07.27 17:12 - Son Güncellenme: 2022.07.27 17:16Bir güvensizlikten söz etmek mümkün.
Zira siyasi partilerin anket firmaları ile birlikte halkı yönlendirdiği düşüncesi hakim.
Yanlış değil.
Böyle bir düşünceyi destekleyecek çokça unsur söz konusu.
Zaten kimi seçimler öncesi yapılan anketlerle sonuçlar arasında çıkan farklarda bu düşünceye kapılmamak elde değil.
Anket firması sahipleri de bu konuda şikayet ediyor zaten.
Ülkemizde anketlerle ilgili tanışıklık piyasa araştırmalarıyla başlıyor.
En eski piayasa araştırma şirketi; Piyasa Etüd Müşavirlik şirketi 1961 yılımda kurulmuş.
Ardından PİAR ve SİAR firmaları 1975 ve 1983 yıllarında faaliyete başlamış.
Anavatan Partisi ve Sosyal Demokrasi Partisi de bu araştırma şirketlerinin müşterileri olmuş.
Dünyada seçimlere yönelik ilk araştırma firması ise 1936 yılında çalışmaya başlamış, dönemin ABD seçimlerine yönelik 3000 kişilik örneklem ile yola çıkmış ve doğru tahmini ile beklentilerin aksine sonuca yönelik en doğru sonucu vermiş.
Ülkemizde ilk kez 1973 genel seçimlerinde Milliyet ve Hürriyet gazeteleri kendi personeli eliyle seçimlere yönelik kamuoyu araştırması yaptırmış ama sonuçları itibariyle başarısız olmuş.
Bu bağlamda Fazıl Çöllü'nün değerlendirmesine göre güvenilirlik sorununda örneklem hataları, kullanılan göstergelerin geçerliliği, araştırma tekniği ve anketör hataları ön plana çıkmakta.
Geçmiş seçimlerde önemli sapmalarla karşılaşıldığı hatırlanacaktır.
Bursa'da Bugün'de bir süredir Politic's Araştırma şirketinin anket sonuçları yer almakta.
Dağ ilçeleri hariç Büyükşehir Belediyesi ile birlikte AK Parti ve Cumhur İttifakı ile CHP ve Millet İttifakı ele alınmakta.
Gerek son genel seçimler gerekse son yerel seçimler bazında değerlemeler yapılmakta.
Zamanlama olarak bakıldığında seçimlere yaklaşık 1 yıllık zaman var.
Dolayısıyla nihai bir anket değil.
Politic's Araştırma Başkanı Recep Güven'e göre bu anket mecbur durumu göstermekte ve gerek belediyelerin gerekse partilerin durumunu özetlemekte.
Anketin detayı incelendiğinde mevcut yönetimlerin ve muhalefet partilerinin atacakları adımlarla puanlarını artırma alanları görülmekte.
Dolayısıyla yerel yönetimler ya da partilerin anket sonuçlarını incelemelerini önermekte.
Sonuç olarak anketlerin güvenilirliği ile ilgili tartışmalar bir yana bu tarz çalışmaların seçmen üzerimde etkisine dair çeşitli söylemlere rastlanılmakta.
Yani eğer ilgili yerel yöneticiler ya da partilerin anketleri doğru okumaları halinde gerekli dokunuşları yapmaları mümkün ve seçmeni etkilemeleri olası.
Her ne kadar anketlerin yönlendirme etkisi üzerinde olumsuz görüş belirtenler olsa da bazı kavramları incelediğimizde önemli ipuçları ile karşılaşılmakta.
Bu bağlamda 5 farklı başlıktan söz edilebilmekte.
Dr. Oğuz Göksu'nun makalesinden alıntıyla İnceleyelim...
"Bumerang Etkisi: Kamuoyu araştırma sonuçlarına göre, seçmen kendi desteklediği siyasal partinin ya da adayın ezici bir oranla kazanacağını görmesi üzerine seçimi kaybetmekte olan partinin ya da adayın durumuna bakarak çalışmaları aksatabilir veya oy kullanma zahmetine katlanmayabilir.
Yenilmişlik (Kamçılama) Etkisi: İnsanlar zaman zaman sonucu tahmin edilebilir seçimlerde bir tarafın bariz şekilde kazanmasını istemeyebilirler. Buna bağlı olarak da seçmenler önde olan siyasal parti ya da adayı göz ardı ederek geride olan tarafı destekleyebilir. Bu nedenle kamuoyu araştırmalarının sonuçlarına göre zayıf durumda olan siyasal parti ya da adayın desteklenmesi eğilimi ortaya çıkabilir.
Gözde Taraf Etkisi (Bandwagon Etkisi): Bireyler genel olarak kazanan tarafta olmak isterler. Buna bağlı olarak özellikle kararsız seçmen kamuoyu araştırma sonuçlarına bakarak önde olan siyasal parti ya da adaydan yana tavır alabilir.
Toparlanma Etkisi: Seçime katılan küçük siyasal partiler kamuoyu araştırma sonuçlarına göre oy oranlarını artırırlarsa bu siyasal partinin seçimleri kazanamayacağı algısıyla diğer siyasal partilere kayan seçmenler yeniden eskiden destekledikleri siyasal partiye yönelebilirler.
Tedbirli Oy Kullanma Etkisi: Seçmenlerin bir kısmı oylarını kamuoyu araştırma sonuçlarını değerlendirdikten sonra kullanmaktadır. Bu noktada seçmen toplumsal çevre tarafından dışlanma tehdidinden kurtulmak için çoğunluğun görüşüne uyar ve oyunu büyük siyasal partiden, başka bir ifadeye araştırma sonuçlarına göre önde gözüken siyasal partiden ya da adaydan yana kullanır. "
Yazarın diğer yazıları
- Nilüfer örnek gösterilmeye devam edecek mi? Özdemir şanslı ancak... 24 Nisan 2024 Çarşamba, 18:14
- Erkan Aydın Osmangazi için şans olur mu? İlk işaretler... 22 Nisan 2024 Pazartesi, 17:36
- Bursa'da taşlar yerine oturuyor! Bozbey'den kritik görevlendirmeler 18 Nisan 2024 Perşembe, 14:22
- MHP'de Büyükataman'dan net mesaj: Ülkede iktidar değişimi olmamıştır 12 Nisan 2024 Cuma, 16:43
- Bayramlaşmalara damga vurdu: Bozbey'in farkı AK Parti'nin toparlanma gayreti 10 Nisan 2024 Çarşamba, 20:03
- Bursa siyasetinin yeni dönemi: Kazanan CHP için de zor AK Parti için de 07 Nisan 2024 Pazar, 20:48
- Bursa "Büyük Değişim" dedi Bozbey ve ekibiyle yeni dönem 01 Nisan 2024 Pazartesi, 15:23
- Seçimin en kritik ilçesinde durum nedir? Tecrübeli siyasetçinin gafı... 24 Mart 2024 Pazar, 17:13
- Turgay Erdem zirvede bırakıyor! %62 rekor oy almıştı 21 Mart 2024 Perşembe, 14:20
- Mudanya'da Gökhan Dinçer kazanmaya yakın! Vaat etti hepsine süre verdi 18 Mart 2024 Pazartesi, 17:21
Yazarlar
- Görevlendirmeler ve yaşanan krizler... Aysın Komitgan
- Bursaspor'a nasıl bir yönetim profili? Geri ... Serkan Yetişmişoğlu
- Açtırma kutuyu, söyletme kötüyü! Engin Aksöz
- Yerel seçimde ne oldu? Çetin Sabırlı
- Nilüfer örnek gösterilmeye devam edecek mi? ... Hasan Boztürk
- Bursa'da 'esnaf' ve 'şirket' kapısına kilit ... Elif Didem Danacıoğlu
- En büyük pazarda en büyük şov! Emre Özpeynirci
- Seçmen sandıkta iktidara ve muhalefete hangi... Pınar Yeniyiğit
- Bursaspor'da çarşı pazar karıştı Kaan Vardar
- Seçimsiz bir dönemde ekonomi politikaları Levent Yılmaz
- Alman Cumhurbaşkanı neden dönerle geldi? Ramazan Başan
- 29 Nisan -05 Mayıs 2024 haftası burçlar bi... Fatma Zühre Doğan
- Savaş tiyatrosu Metehan Demir
- Geleneksel Türk evleri ve 17. YY. Osmanlı ev... Kamuran Vatansever
- Kapatmak çözüm mü? Mahmut Uçakcan
- İlham kaynağı kadınlar Şeyma Polat
- Bursa Büyükşehir'de dağ yöresinden 4 isime ö... Hasan Yalçın
- Misafirlerinizi etkileyecek Trileçe tarifi! Nurdan Ercan
- Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın "İHA"sı yeni ... Hacı Bektaş Aykut
- Enflasyon muhasebesinde beklentiler... Kemal Tığoğulları