Sosyal medya çocukları nasıl etkilemekte? Psikolojik sağlığımızı nasıl koruyabiliriz?

CEREN SÜMBÜL  / BURSADA BUGÜN

Teknolojinin gelişmesiyle birlikte günümüzde her yaş grubunun elinde birer cep telefonu görmekteyiz. Peki, yaş kitlesi 15 ve altı olan kişilerin hangi içeriklere maruz kaldıkları ebeveynleri tarafından denetleniyor mu? Nev Esentepe Hastanesi Uzman Psikolog Helin Ezgi Deniz, yaşlarına uygun olmayan içeriklere maruz kalan çocukların sosyal medyadaki içerikleri işleme ve anlamlandırma konusunda zorlanabileceğini belirterek bu durumun yanıltıcı veya karmaşık bilgilerin yanlış yorumlanmasına yol açabileceğini bu yüzden çocukların sosyal ve duygusal gelişimlerini olumsuz yönde etkilenebileceğini açıkladı.

DUYGUSAL GELİŞİMLERİNİ BOZABİLİR

Olumsuz vücut imajı, erken yaşta cinsellikle ilgili bilgiler ve şiddet içerikli görüntüler, çocukların sağlıklı sosyal ve duygusal gelişimini bozabileceğini söyleyen Deniz, "Maruz kalınan olumsuz içerikler, çocukların davranışlarını da etkiler; agresif davranışlar, dikkat eksikliği ve hiperaktivite gibi davranışsal sorunlar bu tür maruziyetlerle ilişkilendirilebilir. Ayrıca sosyal medya, çocukların dil ve iletişim becerileri üzerinde de etkilidir. Sosyal medya dili ve kısaltmalar, çocukların dil gelişimini etkileyebilir ve geleneksel iletişim becerilerini zayıflatabilir. Öğrencilerin dikkat dağınıklığı, odaklanma sorunları ve akademik performans düşüklüğü gibi sorunlar, aşırı ve kontrolsüz sosyal medya kullanımı ile ilişkilendirilebilir. Günümüzde çocukların sosyal medya kullanımı, ebeveyn-çocuk ilişkilerini oldukça zorlamaktadır. Bu durum, aile içi iletişimde ve eğitim süreçlerinde zorluklara yol açabilir" dedi.

"TOPLUMUN GENEL DEĞER YARGILARINI ETKİLEYEBİLİR"

Psikolog Deniz, ebeveynlerin çocuklarının maruz kaldığı içeriklerin farkında olmayabileceğini söyleyerek kontrol etmekte zorlanabileceklerini belirtti. Deniz, ebeveynlerin ve eğitimcilerin, çocukların ve gençlerin maruz kaldığı içerikleri kontrol etmek için daha fazla çaba sarf etmek zorunda olduklarının altını çizdi.  Deniz, "Çocukların ve gençlerin maruz kaldığı içerikler, toplumun genel değer yargılarını ve davranış kalıplarını etkileyebilir. Şiddet, aşırı cinsellik, uyuşturucu kullanımı gibi içerikler, özellikle gençler üzerinde olumsuz etkiler yaratarak, toplumsal değer yargılarını ve davranış kalıplarını değiştirebilir. Maalesef ki sosyal medya, siber zorbalık ve taciz için bir platform olabiliyor. Bu, özellikle genç kullanıcılar için ciddi psikolojik travmalara yol açmakta. Ayrıca uygun olmayan bu içerikler, kültürel çeşitliliğe ve duyarlılığa da zarar veriyor; ırkçılık, cinsiyetçilik veya homofobi gibi zararlı tutum ve stereotiplerin yayılmasına yol açıyor" diye ifade etti.

PSİKOLOJİK SAĞLIĞIMIZI KORUMAK İÇİN YAPMAMIZ GEREKENLER

Psikolog Deniz, sosyal medyanın psikolojik etkileri kişiden kişiye değişebileceğini bu nedenle en uygun stratejileri belirlemenin önemli olduğunu belirterek bilinçli ve dengeli bir sosyal medya kullanımının psikolojik sağlığımızı korumamıza yardımcı olacağını söyledi. Deniz, "Sosyal medya kullanımınızı belirli zaman aralıklarında sınırlamak önemli bir ilk adım sayılır. Gün içinde belirli saatlerde sosyal medya kullanmak, sürekli maruziyetin olumsuz etkilerini azaltabilir. Belirli aralıklarla sosyal medya detoksu yaparak, bu platformlardan tamamen uzak durmaya çalışmak zihinsel sağlığınızı yeniden dengelemek ve diğer etkinliklere odaklanmak için bizlere zaman sağlar. En önemli stratejilerden biri de, sosyal medyada gördüğünüz hayatları kendi hayatınızla karşılaştırmaktan kaçınmak olacaktır. Bunu başarmanın zor ve uzun bir süreç olduğunu farkındayım fakat kendinize sosyal medyanın çoğunlukla gerçek dışı ve süzgeçlenmiş bir gerçeklik olduğunu sürekli olarak hatırlatmaya çalışın" dedi.

"İLGİ ALANLARINIZA YÖNELİN"

Gerçek dışı veya yanıltıcı olabilecek bilgilere karşı dikkatli olmamız gerektiğinin uyarısını veren Deniz, paylaşılan içeriği eleştirel bir şekilde değerlendirmemiz gerektiğini belirtti. Deniz, "Sosyal medyadan zaman ayırarak farklı hobiler, sporlar veya sosyal etkinlikler gibi diğer ilgi alanlarınıza yönelmek sosyal medya ve gerçek hayat arasındaki sağlıklı sınırların pekişmesinde etkili olacaktır. Sosyal medyanın duygusal durumunuz üzerindeki etkisini fark edin. Eğer sosyal medyanın olumsuz etkileriyle başa çıkmakta zorlanıyorsanız, alanında uzman bir psikoterapistten yardım almak faydalı olacaktır. Bu tür durumların altında yatan nedenler bireyden bireye değişebilir ve çok yönlü bir değerlendirme gerektirir. Psikolojik müdahalelerde, bireyin sosyal medya kullanım alışkanlıklarını, kişilik özelliklerini ve altta yatan psikolojik ihtiyaçlarını anlamak önemlidir. Psikolojik destek ve terapi, sosyal medyanın olumsuz etkileriyle başa çıkmak ve sağlıklı sosyal alışkanlıklar geliştirmek için faydalı olacaktır" diye ifade etti.

TikTok hayatımıza nasıl girdi? TikTok'ta neler oluyor? 

Görünme ihtiyacı neden doğar? Görünür olmak için sosyal medyada neler yapıyoruz?