Elektrik faturaları neden fazla geliyor? Vatandaşlar ne yapmalı?

MAHMUT VURAL / BURSADA BUGÜN

Günler geçtikçe yapılan zamlar vatandaşların cebindeki paraların erimesine yol açıyor. Hayatımızın ayrılmaz bir parçası olan elektrik kullanımında ise Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın açıklamasına göre; Türkiye Elektrik Enerjisi Tüketimi 2023 yılında bir önceki yıla göre %0,2 oranında azalarak 330,3 TWh (Teta-Watt-Saat)'e geriledi. Fakat hala bazı ev hanelerinde elektrik faturaları yüksek gelmeye devam ediyor.

Vatandaşların evlerinde daha az elektrik faturası için neler yapılması gerektiğini anlatan TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası Bursa Şube Başkanı Burak Özgen, enerji politikalarının gözden geçirilmesi gerektiğini söyledi. Devamında ise, "Gelen elektrik faturalarından bunalmış vatandaşlarımız yıllar önce sarfiyatı düşük LED aydınlatma kullanmaya başladı. Gereksiz ampulleri söndürüyor. Bulaşık makinesi, çamaşır makinesi, fırın gibi çok enerji harcayan elektrikli cihazları tam doldurmadan kullanmıyor. Bununla birlikte diğer fazla elektrik tüketen süpürge, saç kurutma makinesi, ütü gibi aletleri de mümkün olduğunca gereksiz yere kullanmıyor. Tüm bunlara rağmen, enerjide dışa bağımlı kaynaklardan enerji üretimi, kamu yararını gözeterek çalışan enerji üretim ve dağıtım tesisleri yerine, kar amacı güden özelleştirme politikaları maalesef faturaları oldukça kabartıyor. Faturaların düşmesi için bu konularda karar verenlerin, yön belirleyenlerin kamu yararına öncelik vermesi gerekmektedir" diye konuştu.

Evlerde en çok hangi elektronik eşyaların enerji tükettiği hakkında bilgi veren Özgen, "Elektronik eşyalar genel olarak çalışma şekli sebebiyle fazla elektrik tüketmez. Ancak prize gereksiz olarak takılı bırakılan tüm elektrikli cihazlar, çalışmasa da enerji tüketmektedir. Asıl tüketim içlerinde motor barındıran çamaşır, bulaşık, kurutma makineleri, süpürgeler ile ısıtma yapan kettle, fırın, ütü gibi cihazlardır" dedi.

Elektrik kesintilerinin en büyük sebebinin bakımsızlık olduğunu söyleyen Özgen, konunun vatandaşların sorumluluğunda olmadığı kaydetti. Geçtiğimiz yıllarda doğalgaz dağıtımının İran tarafından durdurulmasının ardından tüm ülkede fabrikaların durduğunu hatırlattı.

Ayrıca, "Dağıtım şirketleri kendi trafo ve hatlarının bakımlarını düzgün olarak yapmalıdır. Bununla birlikte dışa bağımlı doğalgaz, kömür ve yakın zamanda açılacak nükleer gibi kaynaklardan üretim de ithalata bağlı olduğu için ithalatın azalması veya kesilmesinde enerji kesintilerine neden olur."

TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası Bursa Şube Başkanı Burak Özgen, birçok vatandaşın merak ettiği "A+ yazılı elektronik eşyalar gerçekten tasarruf sağlar mı?" sorusuna yanıt verdi:

Bu tür elektronik eşyalar elektrik konusunda tasarruf sağlar.

Özgen, son olarak Bursa'daki elektrik tesisatlarının çoğunun yönetmeliklere uygun olmadığına değindi. Çizilen projeler ile sahadaki uygulamaların farklılık gösterdiğinin altını çizdi, yaşanan bu durumun konut ve endüstride fark etmediğini dile getirdi. Özgen, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Konut alanında özellikle son teknoloji ve ihtiyaçların gözetildiği projeler maalesef çizilemiyor. Proje onaylamaya yetkili Dağıtım Şirketi (UEDAŞ) Pwire isimli bir program ile çizilen projeler kabul ediyor. Bu programda yapılan hesaplarda oldukça büyük hatalar var. Seçilen devre kesiciler ve kablo kesitleri uygun olmaması vatandaş açısından büyük bir risk oluşturuyor. Ayrıca Topraklama gibi hayati önem taşıyan projelerin çizimi mümkün değil. Dolayısıyla en önemli can güvenliği tesisatı, projesiz ve hesapsız olarak uygulanıyor. Ayrıca yangın algılama gibi güvenlik açısından önemli birçok alanda da çizim imkânı bulunmuyor. Proje onayı açısından normal çizilmiş projelere göre daha erken dönüş yapıldığı ve bu programın kullanılması konusunda proje müelliflerine baskı yapıldığı için proje müellifleri ağırlıklı olarak bu programı kullanıyor ve vatandaş da milyonlarca lirasını bu şekilde çizilmiş projelere, imal edilmiş evlere harcıyor ve buralarda güvenli yaşadığını düşünüyor.

Ayrıca sanayi bölgelerinde de önce fabrika yapılıyor enerjisi bağlanıyor. Buraya kadar bir sıkıntı yok, ancak kullanıcısı yani içerideki üretim tesisi tipi belli olduğunda içeride çok ciddi değişiklikler yapılıyor ve bunların hiç birinin projesi ve kabulü olmuyor. Dolayısıyla sanayide de kullanıcısı belli olmadan yapılan veya kullanıcı değişen fabrikalar için çok büyük riskler var."