Yani satın alma gücünde neredeyiz?

AB ile makas açılıyor mu, yoksa daralıyor mu?

Ya da Türkiye, AB'ye göre ucuz mu pahalı mı?

Sizi çok fazla verilere boğmadan önemli ayrıntılardan bahsetmek istiyorum.

Hani özellikle son zamanlarda dillerden düşmeyen, "Avrupa'dan daha pahalıyız" ifadelerini duymuşsunuzdur.

Peki, endeks ne diyor?

Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından açıklanan Satınalma Gücü Paritesi'ne (SGP) göre, kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) endeksi 2023 yılı geçici sonuçlarında 27 Avrupa Birliği (AB) ülkesi ortalaması 100 iken, bu değer Türkiye için 73 oldu.

Satınalma gücü paritesi (SGP) ayrıntılı olarak tanımlanmış standart bir mal ve hizmet sepetinin farklı ülkelerdeki fiyat oranı olarak tanımlanıyor. Böylece ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklılıkları giderilmekte ve uluslararası anlamda gerçek fiyat ve hacim karşılaştırmaları yapılabiliyor.

Buna göre Türkiye'nin satın alma gücü, AB ortalamasının yüzde 27 altında kaldı.

Türkiye'nin değeri 2021'de 64, 2022'de 69 ve 2023'te 4 puan artarak 73 oldu.

Yani Türkiye'nin karşılaştırmalı olarak satın alma gücü endeksi önceki yıla göre 4 puan yükseldi.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre karşılaştırmalarda, 27 AB üyesi ülke, 3 Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ülkesi (İsviçre, İzlanda ve Norveç), 5 aday ülke (Türkiye, Kuzey Makedonya, Karadağ, Sırbistan ve Arnavutluk) ve 1 potansiyel aday ülke (Bosna-Hersek) olmak üzere toplamda 36 ülke kapsandı.

Karşılaştırmalarda yer alan 36 ülke arasında SGP'ye göre kişi başına GSYH endeksi en yüksek ülke 239 ile Lüksemburg, en düşük ülkeler ise 35 ile Arnavutluk ve Bosna-Hersek oldu.

Türkiye'de gelir AB'nin yüzde 73'ü.

Avrupa ülkeleri ile Türkiye arasındaki gelir farkı makası açıklığını korudu.

Türkiye'nin fiili bireysel tüketime ilişkin fiyat düzeyi endeksi ise, 2023 yılı geçici sonuçlarına göre 38 oldu.

Bu değer, AB ülkeleri genelinde 100 Euro karşılığı satın alınan aynı mal ve hizmet sepetinin Türkiye'de 38 Euro karşılığı Türk Lirası ile satın alınabileceğini gösterdi.

Fiyat düzeyi endeksi, ülkelerin ulusal para birimlerinin karşılaştırmalı olarak döviz kuruna göre alım gücünün göstergesidir.

Bir ülkenin fiyat düzeyi endeksi, 100'den büyük ise bu ülke karşılaştırıldığı ülke grubu ortalamasına göre 'pahalı', 100'den küçük ise bu ülke karşılaştırıldığı ülke grubu ortalamasına göre 'ucuz' olarak ifade ediliyor.

Buna göre Türkiye, AB'ye göre ucuz!

Eurostat tarafından yayımlanan veriler, Eurostat ve OECD tarafından ortaklaşa yürütülen Avrupa Karşılaştırma Programı çalışmaları kapsamında hesaplanmakta.

Türk vatandaşın tüketimi, Avrupalı vatandaşın yüzde 86'sı kadar...

Şöyle ki;

Kişi başına fiili bireysel tüketim düzeyi 27 Avrupa Birliği ülkesi ortalaması 100 kabul edildiğinde, Türkiye için 86 oldu.

Buna göre, Türkiye'nin 2023 yılı kişi başına fiili bireysel tüketim düzeyi AB ortalamasının yüzde 14 altında kaldı.

Karşılaştırmalarda yer alan 36 ülke arasında kişi başına fiili bireysel tüketim değeri en yüksek ülke 138 ile Lüksemburg, en düşük ülke ise 42 ile Arnavutluk oldu.

Ülkelerin gelişmişlik düzeylerinin karşılaştırılmasında kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla temel alınırken, tüketicilerin göreli refah düzeylerinin karşılaştırılmasında kişi başına fiili bireysel tüketim endeksleri daha uygun bir gösterge olarak kabul ediliyor.

Ancak fiili bireysel tüketim, tüketicilerin satın aldığı mal ve hizmetlere ek olarak devlet veya kar amacı olmayan kuruluşlar tarafından sağlanan (eğitim, sağlık vb.) hizmetleri de kapsıyor.