9 ayda...

Yatırım için verilen teşvik belgesi sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 28 düştü.

Yatırım tutarı ise yüzde 41,36 azaldı.

Bu yatırımlar için hedeflenen istihdam sayısı da yüzde 25,03 düştü.

Dolayısıyla 2024 yılı Ocak- Eylül döneminde geçen yılın aynı dönemine göre düzenlenen yatırım teşvik belgesi adedi 11 bin 806'dan 8 bin 510'a,öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 1.325.704 TL'den 777,3 milyar TL'ye ve düzenlenen belgelerde öngörülen istihdam da 249 bin 251 kişiden 186 bin 853 kişiye geriledi.

Görüldüğü üzere, geçen yıla göre teşvik belgesi düzenlenen yatırım sayısından öngörülen sabit yatırım tutarına ve öngörülen istihdama kadar belirgin sert düşüşler var.

Yatırımlarda fren devam ediyor.

Sektörleri incelediğimizde...

Tüm ana sektörlerin yatırım tutarında, belge adedinde ve istihdamda sert düşüşler yaşandığını hatırlatıyor.

Ocak-Eylül döneminde verilen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 777,4 milyar TL'lik toplam sabit yatırım tutarının 151 milyar TL'si enerji sektöründe, 162,9 milyar TL'si hizmetler sektöründe, 435 milyar TL'si imalat sektöründe,15,3 milyar TL'si madencilik sektöründe ve 13,1 milyar TL'si ise tarım sektöründe.

Örneğin enerji sektörü...

2023'ün dokuz ayında 2 bin 989 olan yatırım teşvik belgesi sayısı 2024'ün aynı dönemde 1.535'e, sabit yatırım tutarı 271,8 milyar liradan 150,9 milyar TL'ye ve istihdam 3 bin 973 kişiden 2 bin 794 kişiye düştü.

Örneğin hizmetler sektörü...

2023'ün dokuz ayında 1.193 olan belge adedi 2024'ün aynı dönemde 1.172'ye, sabit yatırım tutarı 305,6 milyar TL'den 162,9 milyar TL'ye, istihdam 47 bin 185 kişiden 41 bin 519 kişiye geriledi.

Örneğin imalat sektörü...

2023'ün dokuz ayında 7 bin 106 olan belge adedi 2024'ün aynı dönemde 5 bin 385'e, sabit yatırım tutarı 704,6 milyar TL'den 435 milyar TL'ye, istihdam 190 bin 311 kişiden 137 bin 184 kişiye geriledi.

Örneğin madencilik sektörü...

184 olan belge adedi 154'e, sabit yatırım tutarı 25,4 milyar TL'den 15,3 milyar TL'ye, istihdam 3 bin 174 kişiden 1.873 kişiye geriledi.

Örneğin tarım sektörü...

2023'te 334 olan belge adedi 2024'te 264'e, sabit yatırım tutarı 18,1 milyar TL'den 13,1 milyar TL'ye ve istihdam 4 bin 608 kişiden 3 bin 483 kişiye geriledi.

Velhasıl...

Enerji, hizmetler, imalat, madencilik ve tarım sektörü olmak üzere 5 sektörün yatırım hacminde ciddi daralma var.

Ve veriler geçen yıla oranla çok daha düşük bütçeli yatırımlara gidildiğini gösteriyor.

Vurgulanması gereken ise, yine fonlama ve kaynak...

Kaynakları verimli kullanmak ve doğru kullandırmak...

Dolayısıyla 5 sektörde bütçe küçüldü ve yüksek faiz yatırımdan caydırdı...

Son olarak...

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu dikkat çekmişti.

"Türkiye ekonomisi yılın üçüncü çeyreğinde yıllık yüzde 2,1 büyürken, üçüncü çeyrekte bir önceki çeyreğe kıyasla yüzde 0,2 daraldı. Sanayide yıllık yüzde 2,2'lik bir küçülme var. Piyasalardaki durgunluğun kalıcı hale gelmemesi ülkemizin üretim, yatırım, istihdam ve ihracat kapasitesinin korunması ile mümkün olabilir.

Artan üretim maliyetleri sanayi üretimimize ve ihracat hacmimize olumsuz yansımaktadır. Bu noktada, tüm sektörlerde mevcut istihdam destekleri korunmalı, maliyetlerde artışa ve dolayısıyla enflasyonla mücadeleye olumsuz yansıyacak adımlarda dikkatli olunmalı, emek yoğun sektörlere ek destekler verilerek üretimin yurtdışına kaymasının önüne geçilmelidir.

Finansmana erişim kanallarında sıkıntılar yaşayan KOBİ'lerimizi ayakta tutalım ki, ekonomimizin daha güçlü ve sürdürülebilir bir zeminde büyümesine katkı sağlasınlar. Ekonomiye yönelik alınacak tüm kararlarda, iktisadi faaliyetlerin sürdürülebilirliğinin ve sektörlerin küresel rekabet gücünün zarar görmemesine azami dikkat gösterilmesi gerekiyor" diyerek aslında çözülmesi istenen sorunlar ve öneriler sektörlerdeki kritik durumu özetliyor.