Özellikle enflasyon, hayat pahalılığı, döviz kuru ve faizin öne çıktığı, ekonomide değişikliklere gidildiği 2023 yılının devamı 2024 yılı boyunca da dalgalanmaların yaşandığı ekonomik gidişattan bahsettiğimizde...

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nin (TOBB) yayınladığı kurulan ve kapanan şirket istatistikleri, Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) Oda Sicil Müdürlüğü verileri ve Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Sicil Gazetesi'nde yayımlanan açılış-kapanış ilanları, yılın zor geçmeye devam ettiğini anlatıyor.

Örneğin TOBB istatistikleri...

2024 Ekim ayında Türkiye'de kurulan şirket sayısı bir önceki aya kıyasla yüzde 5,5 artış gösterirken, geçen yılın aynı dönemine göre de yüzde 2,8 azalmış. Aynı dönemde kapanan şirket sayısı ise aylık yüzde 13,2, yıllık yüzde 8,6 oranında artmış. 2024 yılının 10 ayında geçen yılın aynı dönemine göre kurulan şirket sayısında yüzde 12,2 düşüş yaşanırken, kapanan şirket sayısında yüzde 21,2 yükseliş olmuş.

Peki, Bursa'da kaç şirket kuruldu ve kapandı?

Ekim ayında Bursa'da kurulan şirket sayısı bir önceki aya kıyasla yüzde 9,83 ve geçen yılın aynı dönemine göre de yüzde 2,29 artmış. Aynı dönemde kapanan şirket sayısı ise aylık yüzde 17,39, yıllık yüzde 9,45 oranında artmış. 2024 yılının 10 ayında geçen yılın aynı dönemine göre kurulan şirket sayısında yüzde 13,52 azalış yaşanırken, kapanan şirket sayısında yüzde 46,61 artış olmuş.

Böylece 10 aydaki kapanan şirket sayısındaki yükseliş, zorluklara işaret ediyor.

Örneğin BTSO verileri...

Ekim ayında Bursa'da kurulan firma sayısı bir önceki aya kıyasla yüzde 6,76 artış gösterirken, geçen yılın aynı dönemine göre de yüzde 4,53 azalmış. Aynı dönemde kapanan firma sayısı ise aylık yüzde 60,20, yıllık yüzde 5,36 oranında artmış. 10 ayda geçen yılın aynı dönemine göre kurulan firma sayısında yüzde 10,04 azalış yaşanırken, kapanan firma sayısında yüzde 11,70 yükseliş olmuş.

Dolayısıyla şirketler dünyasında ortaya çıkan tablonun maliyetlerin artması, finansmana erişim zorluğu gibi birçok bağ kurmak mümkün.

Örneğin esnaf ilanları...

2024 yılı 10 ay boyunca toplam 225 bin 264 yeni esnaf işyerinin sicil kaydı yapılırken, 72 bin 844 ile esnaf işyeri ise sicil terkini ile kapanarak faaliyetine son vermiş.

Önceki yıla göre yeni açılan işyeri sayısı yüzde 11,72 düşerken, kapanan işyeri sayısı ise yüzde 17,09 azaldı. 2023'e göre yeni açılan esnaf işyeri sayısı 29 bin 933 daha az, kapananların sayısı önceki yılın 15 bin 18 altında gerçekleşti.

Ekim ayında 27 bin 17 yeni esnaf işyerinin sicil kaydı yapılırken, 8 bin 106 esnaf işyeri kapanarak faaliyetine son vermiş.

10 ayda Bursa'da toplam 8 bin 939 yeni esnaf işyerinin sicil kaydı yapılırken, 3 bin 551 esnaf işyeri ise sicil terkini ile kapanarak faaliyetine son vermiş.

Ekim ayında Bursa'da 1115 yeni esnaf işyerinin sicil kaydı yapılırken, 400 esnaf işyeri ise sicil terkini ile kapanarak faaliyetine son vermiş.

Velhasıl...

Bursa'da biri kapatıyor diğeri açıyor!

Fakat...

Firmaların ayakta durabilmesi önemli...

Açılan firmaların verimliliği ve sürekliliğine bakmak gerekiyor.

Özellikle istihdamın yüksek olduğu KOBİ'lerin devreden çıkması işsizliğe de yol açacaktır.

Maalesef bazıları çarkı borçla döndürüyor!

Kredilerin kısıtlanması ve maliyetlerin yükselmesi firmalar artık faaliyet gelirleriyle faizlerini bile ödeyemez duruma geldiğinde bahsediliyor.

Bu da birçok şirketin piyasayı terk etmesine neden oluyor.

Zombi şirket neydi?

Finansal açıdan sağlıklı olmayan ve iflas riskiyle karşı karşıya olan ancak hala faaliyette olan bir şirket olarak tanımlanıyordu.

Ekonomik şartlarda şirketlerin büyük çoğunluğunun borçla çalıştığını düşünenlere göre değerlendirdiğimizde, yüksek faiz ortamı şirketleri zombi haline getiriyor da denilebilir.

Son bir örnek daha vereyim...

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) güncel haftalık verilerine göre, 15 Kasım (46.hafta) itibariyle bankaların takipteki ticari ve diğer kredi alacakları 181,3 milyar liraya ulaştı.

Bu rakam 2023 yılının sonunda 146,6 milyar lira, geçen yılın aynı haftasında ise 132,2 milyar liraydı.

Ayrıca 46. hafta itibariyle sadece KOBİ'lerin takipteki kredileri 79 milyar liraya ulaştı.

Kısacası enflasyonun bilançosu ağır oldu.