Turnike yerine buz tedavisi

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Acil Tıp Bölümü Ana Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Okan Aktur, yaz aylarında zehirli böcek ısırmalarında hastaneye gidene kadarki ilk yardımda, turnike yerine buz tedavisi uygulamasını önerdi. Böcek ısırmaları, özellikle yaz aylarında tatil ve piknik yapanlar için keyif kaçırıcı, bazen de yaşamı tehdit edici bir sıkıntı olabiliyor. Türkiye'de ve Çanakkale özelinde önemli böcek ısırmaları arasında arı, kene, akrep ve yılan yer alıyor. Doç. Dr. Aktur, zehirli böceklerin ısırmalarından sonra yapılacak müdahaleler hakkında bilgi verdi. En önemli ve ilk belirtinin, böceğin ısırdığı yerde ortaya çıkan kızarıklık ve kaşıntılar olduğunu, kişinin bünyesine göre bulguların değişebileceğini söyledi. Aktur, "Böceğin türü de bu noktada önemlidir. Yaşadığınız yöre, çevre ve böceğin tipine göre bulgularda değişiklik görülebilir. Alerjik bünyeye sahip kişilerde, daha önce saman nezlesi olan ya da bu tür olaylara ciddi reaksiyon veren hastalarda çok daha şiddetli bulgulara yol açabilir. Tüm vücudu saran kaşıntı, hattâ boğaz ağrısı, nefes darlığı, gırtlakta şişlik gibi çok daha ölümcül sonuçlara yol açabilir." şeklinde konuştu.

Bir yılan ya da akrep ısırmasından sonra türünü öğrenmek için kesinlikle arkasından gidip yakalamaya çalışılmamasını tavsiye eden Doç. Dr. Aktur, çünkü ikinci, üçüncü sokmalarla karşılaşılabileceğini söyledi. Yapılması gereken ilk ve en önemli uygulamanın, ısırılan bölgenin bol suyla hızlı bir şekilde yıkanması olduğunu belirten Aktur, daha sonra yapılacakları ise şöyle anlattı: "Eğer yılan, akrep ya da arı sokmasıysa, yani zehiri cilt yoluyla ileten bir canlı tarafından ısırıldıysak buz uygulaması yapmak gerekiyor. Buz uygulamasını da şu şekilde öneriyoruz: Mutlaka bir poşetin içerisinde, doğrudan cilde temas etmeden uygulama yapmalıyız. Bu şekilde zehrin geçişini bir miktar yavaşlatabiliyoruz. Artık ilk yardım uygulamalarında turnike önerilmiyor. Turnikeden kastım, elimiz eğer bir canlı tarafından ısırıldıysa zehrin kana karışımını engellemek amacıyla yaptığımız, tek kemikli yerlerden sıkma hareketi; yani atar damarı sıkıyoruz. Bunun çok daha zararlı olduğu ortaya çıkarıldı, çünkü sıkma hareketini bıraktığımızda bulunduğu bölgede biriken zehirin daha hızlı vücuda yayıldığı ve hastada şok tablosunu daha da hızlı gösterdiği ortaya konuldu. Bunun yerine buz tatbiki yapıyoruz. Kesinlikle oradaki zehiri emip tükürmek, karşılaştığımız için söylüyorum, ısırılan bölgenin jiletle kesilmesi gibi uygulamalar yapmıyoruz. Yapabileceğimiz bol suyla yıkamak, varsa buz uygulaması yaparak en yakın sağlık kuruluşuna başvurmak. Burada şunu da vurgulamak gerekiyor. Bize başvuran hastaların hepsine rutin olarak panzehir uygulamıyoruz, çünkü elimizdeki panzehirler belli türdeki yılanlar ve akreplere karşı."