Taliban'ın kadınlar üzerinde baskısı artıyor: "Mahremin olmadan neden geziyorsun?"

Kabil'de eski bir sarı taksinin arkasında tek başına oturan genç bir kadın, diğerleri gibi siyah yazı ile beyaz Taliban bayrağıyla işaretlenmiş kontrol noktasına yanaştı. 

"NEDEN MAHREMİN OLMADAN SEYAHAT EDİYORSUN?

Bir Taliban askeri, genç bir Afgan kadına "Neden mahremin olmadan seyahat ediyorsun?" diyerek kayıp erkek eşlikçisi hakkında çeşitli sorular yöneltti. Tüfeği omzuna asılmış  Taliban güçlerinden Talip, kadından kocasını aramasını istedi. Kadın telefonu olmadığını söyleyince, Talip başka bir taksi şoförüne kocasını alıp geri getirmesi için onu eve götürmesini söyledi.  

BUZDAĞININ GÖRÜNEN YÜZÜ

BBC'nin haberine göre yaşanan bu olay, Taliban'ın Afganistan'da iktidara gelişiyle kadınların hak ve özgürlüklerindeki katı kısıtlamaların sadece çok küçük bir kısmı...

Taliban sözcüsü Zabihullah Mücahid, son ABD askerinin eve dönmesinin  ardından ilk gün, tam muharebe teçhizatı içinde militanlarla katıldığı bir basın toplantısında, "Halkınıza karşı nasıl davrandığınıza dikkat edin. Bu ulus çok acı çekti. Nazik olun" dedi.

Ancak, Taliban geçen ay şaşırtıcı bir hızla Kabil'e girer girmez, Afganlar Taliban'ın yönetimi sırasında ne yapacaklarını biliyorlardı. Erkekler sakalların çıkması için tıraş olmayı bıraktı; kadınlar ise parlak renkli eşarplarını siyah olanlarla değiştirdi. 

"TELEFONUM SAYISIZ KEZ ÇALDI"

Bununla birlikte Afgan halkı, hala kendileri için pek çok şeyin belirsiz olduğunu söyledi. Maryam Rajaee adlı bir kadın 15 Ağustos'ta, Taliban güçleri sokaklara dökülürken, başsavcılıkta kadın savcılar için uzun zamandır beklenen bir atölye çalışması yürütüyordu.

Rajaee, "Ne yapmalıydım? Birçok Afgan tavsiye ve kaçmak için yardım istedi, telefonum sayısız kez çaldı" dedi.

Rajaee, hevesli öğrencilerinin ona yalvardığını, ama sınıfı çok geçmeden Kabil'in ani düşüşüne boyun eğdiğini söyledi. İki küçük çocuğu da dahil olmak üzere ailesiyle birlikte bir güvenli evden diğerine taşındığını aktardı.

Diğer taraftan, Taliban liderleri kadınlara ve kız çocuklarına "İslam'daki tüm hakları" verilecektir derken ne demek istediğinden henüz kimse emin değil. Rajaee'nin üç yaşındaki kızı Nilofar mühendis olmak istiyor. Çok renkli plastiklerle kaplı kerpiç bir odanın köşesinde oturup düşünüyor. 

"BÜTÜN HAYALLERİM YIKILDI

Rajaee de dahil olmak üzere birçok kadına belirsiz bir şekilde "ofise geri gelme" denildi. Çoğu, artık kendilerine ait hissetmedikleri bir şehirde yaşadıkları hayata geri dönmelerine asla izin verilmeyeceğinden korkuyor.

Rajaee, "Eğitim almak, iyi bir işe sahip olmak, topluma üst düzeyde katılmak benim hakkım, Bütün hayallerim yıkıldı" dedi. 

"GERİYE GİTMENİN YENİ BİR BAŞLANGICI"

Kabil'in göbeğinde bankaların önündeki kuyruklar ise caddeler  boyunca uzanıyor. Çoğu şube kapalı ve bankaların çoğunda para yok. Kalabalıktan bir adam, "Paramı çekmek için neredeyse her gün geliyorum, ama sonuç yok. Bu sadece geriye gitmenin yeni bir başlangıcı" dedi. 

Öte yandan, Amerikan savaş uçaklarının sonunda gökyüzünü terk ettiği, savaşın bittiği konusunda rahatlayan Afganlar da var. Ancak, zorlukla yaşayan milyonlarca Afgan için yaşam ve hayatta kalma mücadelesinde hiçbir değişiklik olmadı. Eski düzenin çöküşü ile yeninin oluşturulması arasındaki bu zamanda, birçok Afgan günlük hayatlarına devam etmeye çalışıyor. 

Afgan gazeteci Ahmed Mangli, "Yaşananlar gerçek mi?  Gördüklerime inanamıyorum. Taliban sözcüsü medyayı koordine etmeye çalışıyor ama sokaklarda her unsurun bir silahı var hepsi kendini kral sanıyor" diyerek yaşadığı şaşkınlığını dile getirdi.  Mangli, ilk olarak 20 yıl önce Taliban devrildiğinde Kabil'de çalışmaya başladı.