Pandemi sürecinde Bursa'daki dev fabrikalarda neler oldu?

Pandemi sürecinde Bursa'daki dev fabrikalarda neler oldu?

Metal İşçileri Birliği, Bursa'nın otomotiv devi fabrikaları Renault ve TOFAŞ ile Bosch ve Valeo'da pandemi sürecinde yaşananları kamuoyuyla paylaştı.

2021.05.25 14:05 - Son Güncellenme: 2021.05.25 15:03 - Bursa Bölge
A
Pandemi sürecinde Bursa'daki dev fabrikalarda neler oldu?
01:49 Bursa Oyak Renault'da 7 bin kişi işbaşı yaptı

İLGİLİ VİDEO

Bursa Oyak Renault'da 7 bin kişi işbaşı yaptı

Metal İşçileri Birliği'nden yapılan açıklamada, "Türkiye'de koronavirüs salgını 2020 Mart ayından bu yana yaklaşık 14 ayını geride bıraktı. İlk ortaya çıktığı 2020 Mart ayının hemen sonrasındaki en yüksek vaka ve ölüm sayılarına ulaşıldığı bir süreçten geçiyoruz.

Pandemi süreci işçi ve emekçiler üzerinde ağır bir yıkım yaratmaya devam ediyor. Bu süreçte bir yandan yaklaşık 6 milyon 200 bin işçi iş ve gelir kaybı yaşarken, öbür yandan işçiler çarkların dönmesi uğruna ölümüne çalışmaya zorlandılar. Sağlık hizmetlerine ulaşamamak, eğitim hakkının gaspı, hayat pahalılığı ve enflasyonun artması, yaşam koşullarının daha da ağırlaşması, işçi ve emekçilerin yaşamsal sorunlarının öne çıkan başlıkları oldu.

Kapitalistlerin kar hırsı ve iktidarın, sermaye sınıfının güdümündeki politikaları sonucu, üretim kesintisiz bir şekilde devam etti. Kısa çalışma ödeneği, ücretsiz izin vb. uygulamalar ise, sanayinin çarklarının dönebilmesi için patronlar için en büyük fırsatlar olarak değerlendirildi. İSİG verilerine göre belirlenen en az 861 işçi yaşamını yitirdi. Ödenen ağır bedellere ve işçi sınıfının yoğun kayıplarına rağmen, Saray rejiminin şefi Tayyip Erdoğan, üretimin kesintisizce sürmesi ile halen övünebilmektedir. İçinden geçtiğimiz şu günlerde vaka ve ölüm sayılarında, son 1 yılın en yüksek rakamlarına ulaşılmasına rağmen, pandemiye önlem olarak gündeme gelen "tam kapanma" riyakarlığında milyonlarca işçi çalışmaya devam etti" denildi.

PANDEMİNİN BAŞINDAN BERİ YAŞANANLARIN ÖZETİ

Metal İşçileri Birliği, açıklamasında şunları kaydetti:

"1-TOFAŞ

Bir yıl içinde toplam 40 veya 50 gün kısa çalışma ödeneği alındı. İlk 6 ay salgın çok ağır yaşandı. Tofaş işçilerinin ¼'ü bu hastalığa yakalandı ve tabii ki aileleri de.. Hemen hemen her gün, bir çalışanın annesi veya babasının ölüm haberleri Tofaş sosyal sitesinden yayınlandı. Üretim, bir yıl içinde bir ay dışında hiç durmadı, o bir ay duruşun ardından mesailer ile yıl sonundaki üretim rakamlarına ulaşıldı ve hala üretim en yüksek durumda. PSA ile Fransa'nın yaptığı anlaşmaya göre, ticari araçların kaldırılması ihtimali bulunuyor. Bir yıl içinde, 3 kez 4 aylığına sözleşmeli, eskiden Tofaş'ta çalışan işçiler alındı. Virüse yakalanan kişilerin eksikliği böyle kapatıldı. Sözleşmeleri bitince de ilk iki grup dışında diğerleri kadroya alınmadı. Hatta promosyon paralarını bile bu nedenle (sözleşmeli işçilere vermemek için) geç yatırdılar. Salgın önlemleri, üretim esnasında esnek bir şekilde yürütülerek, önlemler görmezden gelinirken, üretim dışında (molalarda, yemeklerde, servislerde, iş çıkışı ve girişlerde) çok sıkı kontroller ve denetimler yapıldı. Günde 3 maske verilirken, yemekhane düzenlemeleri yapıldı. Servis koltuklarında tek oturulmaya devam etti. Kapıya ateş ölçmek için termal kameralar yerleştirildi. Ancak ilerleyen evrede bunlarda da esnek davranmaya başladılar. Çay saatleri normale döndü, yemekhanede sıralar oluştu, yemek saatleri değiştirildi... Maddi ve manevi olarak işçileri yıpratan, psikolojik olarak etkileyen bir yıl oldu. Ücretsiz izin olmadı, işten çıkarmalar da yaşanmadı. Geçen seneden kalma yıllık izinler kullandırılmadı. Pandeminin başında Türk Metal'in MESS ile, kullanılan izinlerin bir gün yıllık izinlerden, bir gün de patrondan olması konusunda anlaşılmıştı. Ancak bu da kısa çalışma ödeneğine evrildi. 

2- RENAULT

Üretimde yurt dışı kaynaklı düşüş oldu. Mart ayından nisan ayına kadar belli başlı kişileri ücretli izine çıkardılar. Reno'da yılbaşından sonra üretimlerde çok azalma oldu. Her ay 1 hafta duruşlar oluyor. Şu an hala izinler devam ediyor. Çalışılmayan günler kısa çalışma ödeneğinden karşılanıyor. Üretimde azalma olduğu için çıkışlar serbest olduğu zaman 500 kişinin çıkarılacağı söylentileri devam ediyor. İşlerin daha kötüye gideceği söyleniyor. 

3-BOSCH

Kısa Çalışma Ödeneği'nden temmuz ayına kadar faydalanıldı. Bazı kısımlarda ağustos ayında bitti. Bosch yönetimi aradaki farkı karşıladı. Üretimde temmuz sonuna kadar düşüş oldu. Sonrasında normal seviyede devam etti. Üretimde azalma olmasına rağmen, BOSCH Türkiye'nin cirosunda azalma yok. Türk Lirası'nın değer kaybedip, euronun yükselmesi de temel bir etken oldu. İşçi çıkarılmadı. Tam tersine 4 aylık işçi alındı. 4 aylık sürenin bitmesiyle beraber devam edecekleri söyleniyor. Bir senedir doğru düzgün mesai bahsetmek olanaklı değil. İçeride pandemi önlemleri alınmaya devam ediliyor. Maske üretiminin ardından, son 3-4 aydır revirde test kitleri bulunuyor. Herhangi şüpheli durumda temaslı herkese 2 kere test yapılıyor.

4- VALEO

Geçen yıl mart ayından başlayıp, en son eylül veya ekim ayında kısa çalışmadan yararlanıldı. Bir daha da başvuru yapılmadı. Beyaz yaka ise uzun süre evden çalıştı. İşin durumuna göre, haftada bir iki gün nöbetleşe çalıştılar. Ücretsiz izin hiç olmadı. İşten çıkarma da yaşanmadı. Ancak NOSAB'taki elektrik sistemlerini yapan fabrikada yaşanan sıkıntıdan kaynaklı 50'den fazla işçi DOSAB'daki fabrikaya aktarıldı. Üretimde de düşüşler yaşandı. Otomobil üretimi bir önceki şubata göre %22,4 düşmüş durumda. Önlemler alınsa dahi, insan sağlığından önce, üretim önceliği olduğu için, önlemler göz boyamaya yönelik oldu. Fırsattan istifade aylık uygulanan prim sistemi kaldırıldı. Yemekler tek çeşit çıkmaya başladı, kalite de düştü. Üretim esnasında pandemi kuralları, mesafe hiçe sayılırken, üretimin olmadığı diğer alanlarda denetim ve kontroller sıklaştırıldı."

Diğer Bursa Haberleri - Bölge Haberleri için tıklayın


2021.05.25 14:05 - Son Güncellenme: 2021.05.25 15:03 - Yaman Kaya
A