Komisyonda ilk üç madde krizi!

TBMM Anayasa Yazım Komisyonu, AK Parti Karabük Milletvekili Mehmet Ali Şahin başkanlığında toplandı. Toplantıda, ''Devletin şekli'', ''Cumhuriyet'in nitelikleri'', ''Devletin bütünlüğü, resmi dili, bayrağı, milli marşı ve başkenti'' ile ''Değiştirilemeyecek hükümler'' başlıklı maddeler görüşüldü.

Mevcut anayasanın, ''Birinci Kısım''ında yer alan genel esaslardaki Türkiye Devleti'nin 'cumhuriyet' olduğu şeklindeki ilk madde aynen kabul edildi.

CHP ve MHP, anayasanın ilk 3 maddesinde sıralanan ''Devletin şekli'', ''Cumhuriyet'in nitelikleri'', ''Devletin bütünlüğü, resmi dili, bayrağı, milli marşı ve başkenti''nin değiştirilemeyeceğine ve bunun teklif edilemeyeceğine yönelik 4. maddenin değiştirilmemesi gerektiğini savundu.

AK Parti, ''Anayasada değiştirilemeyecek hüküm önermemektedir'' ve BDP, ''Değiştirilemeyecek hükümlerin anayasada yer almasına karşıdır'' notunu düşürdü.

''Cumhuriyetin Nitelikleri'' başlıklı maddede AK Parti ve BDP, ''Türkiye Cumhuriyeti, insan haklarına dayanan, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletidir'' önerisinde bulundu.

CHP, ''Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletidir'' ve MHP, ''Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletidir'' önerisini getirdi.

BDP, ayrıca, devletin; ideolojilere, dinlere, inançlara ve yaşam tarzlarına ilişkin çoğulculuğu tanımasını, toplumun çoğulcu yapısı karşısında tarafsız kalmasını; hiçbir ideoloji, din, inanç ve yaşam tarzının, devlet tarafından himaye edilemeyeceğini; devletin idari yapısının ademi merkezi sistem esasına göre düzenlenmesi; devletin toprak bütünlüğüne dokunulamayacağı önerilerinde de bulundu.

''Dil, bayrak, Milli Marş ve başkent''

Komisyonda 4 parti de mevcut anayasadaki gibi, başkentin Ankara, milli marşın İstiklal Marşı ve bayrağın beyaz ay yıldızlı al bayrak olması konusunda mutabık kaldı. Partilerin bu maddeye ilişkin önerileri şöyle:

-AK Parti: ''Türkiye Devleti ülke ve millet olarak bölünmez bir bütündür. Resmi dili Türkçe'dir. Bayrağı, şekli kanununda belirtilen, beyaz ay yıldızlı al bayraktır. Milli marşı İstiklal Marşı'dır. Başkenti Ankara'dır.''

-CHP: ''Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür. Dili Türkçe'dir. Bayrağı, şekli kanununda belirtilen, beyaz ay yıldızlı al bayraktır. Milli marşı İstiklal Marşı'dır. Başkenti Ankara'dır.''

-MHP: ''Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür. Dili Türkçe'dir. Bayrağı, şekli kanununda belirtilen, beyaz ay yıldızlı al bayraktır. Milli marşı İstiklal Marşı'dır. Başkenti Ankara'dır.''

-BDP: ''Devletin bayrağı, şekli yasada belirtilen, beyaz ay yıldızlı al bayraktır. Milli marşı İstiklal Marşı'dır. Başkenti, Ankara'dır. Devletin resmi dili, Türkçe'dir. Tüm vatandaşların resmi dili öğrenme görevi ve hakkı vardır. Türkiye halkının kullandığı diğer ana diller bölge meclislerinin kararıyla ikinci resmi dil olarak kullanılabilir. Herkes, özel yaşamında ve kamusal makamlarla olan ilişkilerinde resmi dilin yanı sıra kendi anadilini kullanma hakkına sahiptir. Devlet, ülkenin ortak kültürel mirasını oluşturan bütün dillere saygı duymak, dilleri korumak, dillerin kullanılmasını ve gelişmesini sağlamakla yükümlüdür.''

Komisyon, ''Devletin temel amaç ve görevleri'' başlıklı 5. maddeyi de ela aldı. Bu madde üzerinde büyük ölçüde partiler arasında yakınlaşma sağlandığı öğrenildi. Maddenin danışmanlar tarafından yeniden ele alınması benimsendi.

Komisyon üyesi, MHP Genel Başkan Yardımcısı Oktay Öztürk, partisinin ve CHP'nin anayasanın ilk 3 maddesine dokunulamayacağını, AK Parti ve BDP'nin ise değiştirilebileceğini söylediğini belirtti.

Öztürk, ''Onların düşünceleri kendileri açısından ne kadar önemli ve doğruysa, onun bin katı kadar da bizim düşüncelerimiz doğru ve önemli. Bizim hiç kimseye, hiçbir masada, Türk milletinin menfaatlerine karşı verdiğimiz söz yok. Bu sözü vermiş olanlar, bu sözün altında ezilmemek için çırpınıp düşünsün'' dedi.