İşsizlik Fonu'ndan, pandemi için yapılan harcama belli oldu

Kovid - 19 salgını dolayısıyla geçen yıl mart ayında başlayan kısa çalışma uygulamasına 30 Haziran'da son verildi. Nisan ayında getirilen işten çıkarma yasağı ve buna paralel uygulanan nakdi ücret desteği ile normalleşme desteği de 30 Haziran'da sona erdi.

Türkiye'de ilk defa 15 ay süreyle kısa çalışma ödeneği (KÇÖ) verildi. Ödeneğin ilk kez verildiği Eylül 2005 tarihinden pandemiye kadar olan dönemde 351 bin kişiye 450 milyon lira ödeme yapıldı. Geçen yıl nisan ayında 3 milyon 243 bin, mayıs ayında da 3 milyon 283 bin kişi olan kısa çalışma ödeneği alan işçi sayısı haziran ayında 2 milyon 487 bin, temmuzda 1 milyon 775 bin, ağustosta 1 milyon 303 bin, eylül ayında da 1 milyon 52 bin kişi oldu. Ekim ayında 968 bin kişiye kadar gerileyen kısa çalışma ödeneği alan işçi sayısı kasım ayında 1 milyon 16 bin, aralıkta 1 milyon 386 bin, bu yılın ocak ayında 1 milyon 402 bin oldu. Şubat ayından itibaren azalmaya başlayan KÇÖ alan işçi sayısı şubatta 1 milyon 329 bin, martta 1 milyon 158 bin, nisanda 1 milyon 87 bin, mayısta 1 milyon 314 bin, haziran ayında da 871 bin kişi olarak gerçekleşti.

Kısa çalışma kapsamındaki işçilere pandemi döneminde geçen yıl 25.5 milyar lira, bu yılın altı aylık döneminde ise 11 milyar lira olmak üzere toplam 36.5 milyar lira tutarında ödenek verildi. KÇÖ alan işçilerin genel sağlık sigortası (GSS) primleri, damga vergisi ve işlem giderleri ile birlikte pandemi döneminde İşsizlik Sigortası Fonun'ca kısa çalışmadaki işçilere yapılan toplam ödeme 41.5 milyar lira oldu.

HAZİRANDA 763 BİN İŞÇİ ÜCRETSİZ İZNE ÇIKARTILDI

Geçen yıl 17 Nisan'da getirilen işten çıkarma yasağına paralel işverene işçiyi ücretsiz izne çıkarma yetkisi verildi. Ücretsiz izne çıkartılan işçilere nakdi ücret desteği sağlanıyor.

Ücretsiz izindeki toplam işçi sayısı 30 Haziran 2021 tarihi itibarıyla 3 milyon 53 bin kişi oldu. Geçen yıl haziran ayında 1 milyon 235 bin kişiye çıktıktan sonra ekim ayında 604 bin kişiye kadar gerileyen aylık bazda ücretsiz izindeki işçi sayısı bu yıl ocak ayında 860 bin, şubatta 752 bin, martta 761 bin, nisanda 863 bin, mayısta 997 bin oldu. Haziran ayında ücretsiz izne çıkartılan ve nakdi ücret desteği alan işçi sayısı ise 763 bin 119 olarak gerçekleşti.

Ücretsiz izindeki işçilere yapılan nakdi ücret desteği ödemeleri 30 Haziran itibarıyla 13 milyar 868 milyon lira oldu.

İŞSİZLİK FONU'NDAN PANDEMİDE ŞİMDİLİK 60 MİLYAR TL HARCANDI

Pandemi dolayısıyla işsizlik fonundan 41.5 milyar lirası kısa çalışma ödeneği, 13 milyar 868 milyon lirası nakdi ücret desteği ve mayıs sonu itibarıyla 4.5 milyar lirası normalleşme desteği olmak üzere 60 milyar lira ödeme yapıldı. Bu rakam, geçici verilere dayalı yapılan ödemelerden oluşuyor. Önümüzdeki aylarda kesin verilerle toplam rakam biraz daha artacak.

TEMMUZDAN İTİBAREN İŞSİZLİK ÖDENEĞİ ARTACAK

Söz konusu rakamlara, son iki yılda yapılan işsizlik ödeneği harcamaları dahil değil. Pandemi döneminde işten çıkarma yasağı uygulandığı için fondan işsizlik ödeneği alanların sayısı son 1.5 yıldır artmak yerine azalıyor.

Geçen yıl ocak ayında 610 bin, pandeminin ilk ortaya çıktığı mart ayında 594 bin olan işsizlik ödeneği alanların sayısı bu yıl haziran ayında 187 bin kişiye kadar geriledi. İşten çıkarma yasağının 30 Haziran'da sona ermesiyle temmuz ayından itibaren işsizlik ödeneği alan işçilerin sayısında artış yaşanacak. Pandeminin İşsizlik Fonu'na etkisi önümüzdeki dönemde işsizlik ödeneğindeki artış şeklinde olacak.

İŞSİZLİK FONU'NUN VARLIKLARI PANDEMİ DÖNEMİNDE 46 MİLYAR TL AZALDI

Pandemi döneminde İşsizlik Fonu'nun harcamaları artarken gelirleri de azaldı. Fonun prim gelirleri asgari ücrete endeksli olduğu için asgari ücretteki artışın da etkisiyle bu yılın altı aylık döneminde prim gelirleri geçen yıla göre nispeten arttı. 2020 yılının tamamında 16.2 milyar lira olan işçi ve işveren paylarından oluşan fonun toplam prim geliri bu yılın altı aylık döneminde 11.2 milyar lira oldu.

Gelirler azalırken harcamaların artması sonucunda 2019 yılı sonunda 131.5 milyar lira olan İşsizlik Fonu'nun toplam varlıkları 9 Temmuz 2021 tarihi itibarıyla 85.3 milyar liraya düştü. Pandemi döneminde fonun varlıkları 46.2 milyar lira, başka bir ifadeyle 3'te 1 oranında azaldı.