Hangi durumlarda oylar geçersiz sayılır? YSK kurallarına göre oyların geçerli ve geçersiz sayıldığı durumlar neler?

2024 yerel seçimi 31 Mart Pazar günü gerçekleştirilecek. 61 milyon 441 bin 882 seçmen oy kullanacak. Yüksek Seçim Kurulu (YSK) hangi şartlarda oyların geçersiz olabileceğini bir kez daha açıkladı. Peki, hangi durumlarda oylar geçersiz sayılır? YSK kurallarına göre oyların geçerli ve geçersiz sayıldığı durumlar neler?

Türkiye yerel yönetimlerini seçmek üzere 31 Mart 2024 Pazar günü sandık başına gidecek. Çoğu seçim bölgesinde kazananın birkaç oyla belirlendiği seçimlerde, sandıktan sonucu değiştirmesi muhtemel sayıda geçersiz oy da çıkabiliyor.

YSK'nın seçmenleri bilgilendirme amaçlı hazırladığı kamu spotları ve afişlere göre, seçmenlerin oylarının geçersiz olacağı haller genel hatlarıyla şöyle:

Mühür basılmamış olması: Hiçbir mühür basılmamış oy pusulaları geçersiz sayılır.

Yanlış mühür basılması: Yanlış seçim türüne (örneğin, "Tercih" yerine "Evet") veya yanlış sandık mühürünün basılması oyu geçersiz kılar.

Birden fazla mühür basılması: Aynı seçim türünde birden fazla adaya veya partiye mühür basılması da oyu geçersiz sayılmasına neden olur.

Mühürün tam olarak basılmamış olması: Mühürün pusulada net bir şekilde görünmemesi veya tam olarak basılmamış olması da geçersizliğe yol açabilir.

Yırtık veya kopuk olması: Oy pusulasının bütünlüğünün bozulacak şekilde yırtılması veya koparılması oyu geçersiz kılar.

Yazı veya işaret olması: Oy pusulasının üzerine mühür dışında herhangi bir yazı, çizgi, işaret veya imza atılması oyu geçersiz sayılmasına neden olur.

Pusulada yabancı madde olması: Oy pusulasının içine para, kâğıt parçası gibi yabancı maddeler konulması da oyu geçersiz kılar.

Birden fazla oy pusulası olması: Zarfın içinde birden fazla oy pusulası olması tüm oyların geçersiz sayılmasına neden olur.

Zarfın yırtık veya açık olması: Zarfın yırtık veya açık olması da oyların geçersiz sayılmasına yol açabilir.

Zarfın üzerinde yazı veya işaret olması: Zarfın üzerinde mühür dışında herhangi bir yazı, çizgi, işaret veya imza atılması da oyların geçersiz sayılmasına neden olur. İşte YSK kurallarına göre geçerli ve geçersiz oy pusulası örnekleri:

Sandık kurulunca verilen ve o seçim için düzenlenmiş biçim ve renkte olmayan oy pusulaları geçersiz sayılır. (Yukarıdaki örnekte oy pusulası kahverengi renktedir.) 

Büyükşehir Belediye Başkanlığı oy pusulası beyaz, Belediye Başkanlığı oy pusulası mavi, Belediye Meclisi Üyeliği oy pusulası sarı ve İl Genel Meclisi Üyeliği oy pusulası turuncu renklidir.

Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu filigranı bulunmayan oy pusulaları geçersiz sayılır.

Arkasında sandık kurulu mührü bulunmayan oy pusulaları geçersiz sayılır.

Ancak yetkili seçim kurulları tarafından gönderilen ve Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu filigranı bulunan oy pusulalarının arkasının sandık kurullarının ihmaliyle mühürlenmemiş olması oy pusulalarını geçersiz kılmaz, bu oy B partisine sayılır.

Hiçbir yerine "TERCİH" veya "EVET" mührü basılmamış olan oy pusulaları geçersiz sayılır.

Birden fazla siyasi partiye veya bağımsız adaya ayrılan alana "TERCİH" veya "EVET" mührü basılmış olan oy pusulaları geçersiz sayılır. 

Birden fazla siyasi partiye veya bağımsız adaya ayrılan alana taşmış "TERCİH" veya "EVET" mührü bulunan oy pusulaları geçersiz sayılır.

Sandığın ait olduğu seçim çevresinden başka bir seçim çevresi için düzenlenmiş olan oy pusulaları geçersiz sayılır.

Bütünlüğü bozulacak şekilde yırtılmış veya koparılmış olan oy pusulaları geçersiz sayılır.

Üzerine "TERCİH" veya "EVET" mührü dışında veya "TERCİH" veya "EVET" mührü yerine herhangi bir özel işaret, herhangi bir isim, imza kaşesi, mühür veya parmak izi basılmış olan oy pusulaları geçersiz sayılır

Üzerinde siyasi partilere veya bağımsız adaylara ait bölümleri belirgin bir şekilde ve özel olarak karalanmış, çizilmiş veya işaretlenmiş olan oy pusulaları geçersiz sayılır.

Üzerinde yer alan matbu yazıların ve şekillerin dışında yazılar veya harfler veya sayılar yazılmış veya şekiller çizilmiş olan oy pusulaları geçersiz sayılır.

Zarfların açılması veya oyların okunması sırasında yırtılması oy pusulalarını geçersiz kılmaz, bu oy D partisine sayılır.

Bütünlüğü bozulmaksızın bir kısmının kazaen yırtılması oy pusulalarını geçersiz kılmaz, bu oy E partisine sayılır.

Üzeri herhangi bir şekilde lekelenmiş olup da bunun özel olarak işaret koymak amacıyla yapıldığının anlaşılamaması oy pusulalarını geçersiz kılmaz, bu oy A partisine sayılır. 

Birleşik oy pusulasının katlanarak zarfa konulması sebebiyle "TERCİH" veya "EVET" mührü ile oy pusulasının arkasına basılan sandık kurulu mühür izinin oy pusulasının diğer kısımlarına geçmesi oy pusulalarını geçersiz kılmaz, bu oy D partisine sayılır.

Bir siyasi parti veya bağımsız aday alanına basılan "TERCİH" veya "EVET" mührünün alanları ayıran çizgili bölgeye taşmış olması oy pusulalarını geçersiz kılmaz, bu oy F partisine sayılır.

Başka bir siyasi parti veya bağımsız adayın alanına taşmamak kaydıyla, siyasi parti veya bağımsız aday alanına birden çok "TERCİH" veya "EVET" mührü basılması oy pusulalarını geçersiz kılmaz, bu oy C partisine sayılır.

Birleşik oy pusulalarında baskıda silinme veya yanlışlık yapılmış olsa bile, hangi siyasi parti veya bağımsız aday lehine kullanılmış olduğu "EVET" veya "TERCİH" mührünün vurulduğu yerden kesin olarak anlaşılan oy pusulaları hesaba katılır ve bu oy E partisine sayılır.

Başka bir siyasi parti veya bağımsız adayın alanına taşmamak kaydıyla, siyasi parti logosunun üzerine "TERCİH" veya "EVET" mührü basılması oy pusulalarını geçersiz kılmaz, bu oy D partisine sayılır.