Flört uygulamalarındaki büyük tehlike! Şantaj, tehdit...Peki ne yapmalı?

BUSE ATEŞ / BURSADA BUGÜN

Günümüzde sosyal medya platformları adeta suç batağı haline gelip suç ve suçlunun evi haline geldi.

Özellikle arkadaş bulma siteleri yani halk dilinde flört uygulamaları bu suçların en sık yaşandığı alanlar oldu.

Peki bu batağa düşüp yara alanlar yani tehdit ya da şantaja maruz kalanlar ne gibi yol izlemeliler? Bu kötülükler nasıl önlenir?

Bursa'dan Siber Güvenlik Uzmanı Valit Aslankol, konuyla ilgili Bursada Bugün'e önemli açıklamalarda bulundu.

FLÖRT UYGULAMALARINDA VE DİJİTAL ŞİDDET RİSKLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Aslankol, "Dünyanın dört bir yanında milyonlarca kişi çevrimiçi arkadaş bulma sitelerini ve uygulamalarını kullanıyor. İnsanların aşkı ve hayat arkadaşlığını internette bulduğu birçok başarı hikâyesi de yok değil. Ancak mutlu sonların yanı sıra çevrimiçi flört dolandırıcılığı örnekleri de var ve bunların sayısı giderek artıyor.

Çevrimiçi flört dolandırıcılıkları veya aşk dolandırıcılığı olarak da bilinen çevrimiçi flört dolandırıcılıklarında, kişi bir çevrimiçi flört sitesi veya uygulaması aracılığıyla bağlantı kurduğuna veya eşleştiğine inanır ancak aslında konuştuğu kişi sahte profil kullanan bir dolandırıcıdır. Dolandırıcı, zaman içinde karşısındaki kişinin güvenini kazanmak için onu manipüle eder veya kandırır. Böylece bir zaman sonra ondan para isteyebilecek veya çeşitli kişisel bilgiler elde ederek onun kimliğini çalabilecek aşamaya ulaşır" dedi.

DİJİTAL ŞANTAJIN MATEMATİĞİ

Dijital şantajla ilgili detaylı bilgiler veren Siber Güvenlik Uzmanı Valit Aslankol, "Dijital şantajın kuralları basittir aslında. Şantaj yapacak kötü niyetli bir internet aktörü (kadın veya erkek), kılıf olarak duruma flört veya duygusal bağ izlenimi vermek, hedef kişinin başkaları ile paylaşılmasından utanç duyacağı veya rahatsız olacağı verileri (fotoğraf, video, ses kaydı vb.) ele geçirmek, gerçek niyeti ortaya koymak (maddi çıkar, psikolojik şiddetten zevk alma, cinsel talepler vb.), baskı ve psikolojik şiddetle şantajı sürekli tırmandırmak, mağdur adım atmadığı sürece dozun artarak devam etmesi, ömür boyu sürecek korku ve travma veya hukuki destekle failin yakalanması.

Bu unsurların en kolay bir araya gelebileceği mecralar olarak da flört uygulamaları veya bu amaçla kurulmuş yasal veya yasal olmayan dijital platformlar.  Genelde gerçekçi olmayan reklamlar aracılığı ile kullanıcıların dikkatine giren reklamlar da işin fitilini ateşlemek için genellikle yeterli oluyor. İnsanların beğenilme, değerli olma veya macera yaşama arzusu da bu süreçlerde kişilerin savunma mekanizmalarını devre dışı bırakma potansiyelini artırmakta. Bazen de insani gibi görünen bahanelerle (aile bireylerinde birinin ölümcül bir hastalığının olduğu iddiası, dezavantajlı insanlar veya sokak hayvanları için sosyal projeler yapıldığı iddiası vb.) geri ödeyeceğine söz vererek para isteme gibi türlerine de rastlanmaktadır.

Bu tür kötü niyeti olan insanların üretebilecekleri yöntem ve senaryolar hayal gücümüzü bile zorlar nitelikte olabilir ve öyle ki bazen şüphe ettiğiniz için kendinizden utanmanızı bile sağlayabilirler. Bu tür şantaj ve diğer kötü niyetli aktiviteler her yaştan ve cinsiyetten insanın karşılaşması muhtemel risklerdendir. Okul öncesi veya ilkokul çağındaki çocukların oyun oynadıkları online mecralardan tutun da hacklenen hesaplara, sosyal medya platformlarına flört uygulamalarına kadar çok geniş yelpazede ve herkesin hedef olabileceği bir çılgınlığa dönüşmüş durumda" ifadelerini kullandı.

NASIL ANLARIZ?

Dijital dünyada kişinin kandırıldığını fark etmesi bazı noktalara dikkat ederek mümkündür. Siber Güvenlik Uzmanı Valit Aslankol, peşinden gidilmesi gereken ipuçlarını şöyle sıraladı;

"Bunun %100 bir yöntemi olmasa da yine şu ipuçları bir şantaj sarmalı ile karşı karşıya kaldığınızı anlamanıza yardımcı olabilir:

• Duygusal manipülasyon (mantık pek işe yaramaz belli bir yere kadar)
• Doğal olmayan şekilde gösterilen aşırı ve abartılı ilgi,
• Aşırı kişisel ve genellikle mahrem sorular sorma, 
• Kendisi ile ilgili bir gizem oluşturmak istercesine kısıtlı bilgi verme,
• Teselliye ihtiyacı olan acılı, yaralı bir profil ortaya koyma
• Kendini zengin, elit, uzman, tehlikeli, cesur, sıra dışı gösterme çabası
• Resim gönderme (muhtemelen başkasına ait olabilir) ve resim isteme. Zamanla daha özel görsel isteme ve bu konuda ısrarcı olma
• Görüntülü görüşmeden (genelde) kaçınma (kameram arızalı, internet çekmiyor vb.)

NELER YAPILABİLİR?

Dijital şantaja uğrayan, kandırılan veya tehdit edilen kişinin yapması gerekenlerle ilgili ise Siber Güvenlik Uzmanı Valit Aslankol, "Bu yol yöntemler de çok çeşitlidir ve etkinliği kişiye, yaşa cinsiyete, sosyal yapıya vb. değişiklik gösterebilir. Teknik ve davranışsal tedbirler olarak iki başlık altında da ele alınabilir. Sadece bu konu özelinde olmamakla beraber bir şantaja maruz kalmamanın en etkili yöntemlerinden biri 10 yıldır her seminerimde bahsettiğim gibi "başkasının eline geçmesi halinde sizi mahcup edecek bir içerik üretmeyin".

Aşağıda sıralananlar ve daha birçok tedbir almanı halinde bile telefonunuza uzaktan (casus yazılım) veya fiziki olarak ulaşan birinin galerinizde bulabileceği sakıncalı bir içerik, tüm tedbirlerinizi ve güvenliğinizi boşa çıkarabilir. Bu durum, telefonunuzu tamire verdiğinizde veya kaybettiğinizde de başınıza gelebilir.

• Duygusal değil mantıklı, tetikte ve uyanık davranmak
• Duygusal manipülasyonun farkına varmak
• İletişimin başka mecraya taşınmasına izin vermemek
• Hassas dönemlerde (ayrılık, yas, ölüm, iflas vb.) bu tür mecralardan uzak durmak
• Müstehcen nitelikli materyal göndermemek, kabul etmemek (bazen sadece metin mesajları ile başlayan durum, küçük yaşta olduğu sonradan iddia edilecek müstehcen bir / birkaç resmin size gönderilmesi yoluyla "küçük yaşta çocukla nasıl böyle şeyler yaparsın mahkemeye vericez" türü bir şantaja dönüşebiliyor)
• Çok para kazandığı esrarengiz bir yöntemi tavsiye etmesi, yatırım için ikna etmeye çalışması, link göndermesi, uygulama yükletmeye çalışması,
• Profillerinde kullandığı görsellerin stüdyo çekimi gibi çok profesyonel olması (imaj önemlidir)" dedi.

TEKNİK TEDBİRLER

Siber Güvenlik Uzmanı Valit Aslankol alınabilecek tedbirleri de şöyle sıralandırdı;

• Mesajla, e-postayla veya başka şekillerde gönderilen linklere tıklamayın,
• İşletim sistemi ve tüm programlarınızın güncelleştirmelerini yükleyin,
• Lisanslı bir antivirüs yazılımı kullanın
• Web mağazaları dışında başka kaynaklardan "apk" dosyaları yüklemeyin
• Çok masum görünse bile cihazınızda hangi bilgilere erişim izni istediğini kontrol etmeden uygulama yüklemeyin (çok indirilen, bol yıldızlı, iyi yorumları olsa bile)
• Her ne sebeple olursa olsun size gelen bir doğrulama kodunu bir başkasına göndermeyin,
• Tüm sosyal medya hesapları ve e-posta uygulamanız için ii adımlı kimlik doğrulamasını aktif edin.

YAPTIRIMI NEDİR?

Şantaj suçları nedeniyle yapılan yargılamalar asliye ceza mahkemesi tarafından yerine getirilir.

TCK m.107

(1) Hakkı olan veya yükümlü olduğu bir şeyi yapacağından veya yapmayacağından bahisle, bir kimseyi kanuna aykırı veya yükümlü olmadığı bir şeyi yapmaya veya yapmamaya ya da haksız çıkar sağlamaya zorlayan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.

(2) Kendisine veya başkasına yarar sağlamak maksadıyla bir kişinin şeref veya saygınlığına zarar verecek nitelikteki hususların açıklanacağı veya isnat edileceği tehdidinde bulunulması halinde de birinci fıkraya göre cezaya hükmolunur.

Aslankol yapılması gerekenlerle ilgili de son olarak, "Şantajcıdan korkmadan ve onu kışkırtmadan yasala süreçleri başlatın. Boyun eğdiğiniz sürece bu duruma maruz kalmaya devam edersiniz. Mutlaka elinizdeki delillerle birlikte savcılığa müracaat edin. Yapılacak en büyük yanlışlardan biri de internet üzerinden bu durumu çözeceğini taahhüt eden bir hacker bulup onun aracılığı ile bu durumdan kurtulmaya çalışmak olacaktır. Bu durumda iki şantajcı ile uğraşmak zorunda kalmanız muhtemeldir. Ne yapmış ve yaşamış olursanız olun, kendinizi suçluların vicdanına değil yasalara bırakın" uyarısında bulundu.