DSÖ yeni tehdidi duyurdu! 76 kişi hayatını kaybetti

DSÖ'den yapılan yazılı açıklamada, 1 Ocak- 27 Eylül 2020 tarihlerinde Yemen'in kuzey illerinde dang humması kaynaklı 76 can kaybı kaydedildiği belirtildi.

Söz konusu dönemde 38 bin 516 şüpheli vaka tespit edildiği aktarılan açıklamada, şüpheli vakaların yüzde 92'sinin Marib, Hudeyde, Taiz ve Hacce'de kayıt altına alındığı bilgisi paylaşıldı.

Sivrisineklerin taşıyıcılığıyla bulaşan virüsün neden olduğu dang humması vakaları, genellikle yağışın sıkça görüldüğü mevsimlerde, özellikle haziran ve eylül aylarında artıyor.

Uzmanlar, yüksek sıcaklık ve uzun süren yağışların sıtma ve dang humması taşıyan sivrisineklerin çoğalmasına neden olduğuna dikkati çekiyor.

Dünyanın en büyük insani krizlerinden birinin yaşandığı Yemen'de yıllardır devam eden iç savaş ortamı en çok sağlık sektörünü etkiliyor.

BM yetkilileri önceki açıklamalarında ülkedeki sağlık sisteminin tamamen çökmesi durumunda sadece yeni tip koronavirüs (Kovid-19) değil sıtma, kolera, dang humması ve diğer hastalıklar nedeniyle pek çok insanın yaşamını yitirmesinden endişe duyduklarını ifade etmişti. 

DANG HUMMASI NEDİR?

Dang ateşi tüm dünyada tropikal ve subtropikal bölgelerde endemik olarak görülen, şiddetli grip benzeri semptomlara neden olan viral bir hastalıktır. Kırılmış gibi kemik ağrılarına neden olduğu için 'kırık kemik humması' olarak da bilinir. Etkeni flavivirüs ailesinden Dang virüsüdür. Dang virüsünün bilinen 4 tipi vardır. Bir tipiyle hastalık geçirenler diğer tipleriyle de tekrar hastalanabilirler.

HASTALIK BULAŞICI MI?

Aedes cinsi sivrisinekler tarafından taşınır ve bulaştırılır. Bu sivrisinek göreceli olarak temiz su kaynaklarını tercih ettiğinden evlerde su basmaları, kanalizasyon boruları gibi yerler bu türün yerleşimi için ideal olabilmekte, bu nedenle salgınlarda kentsel yayılım da gözlenebilmektedir.

DANG HUMMASI BELİRTİLERİ

nfekte sivrisineğin ısırmasıyla Dang virüsü deriden girer, kana karışır ve ateşin yükselmesinden 24 saat sonra hastaların kanında bol miktarda bulunur. Dünya Sağlık Örgütünün son sınıflandırmasına göre Dang enfeksiyonları 4 klinik tipte ortaya çıkabilir:

Tanımlanamayan ateş veya viral sendrom

Klasik Dang ateşi

Dang hemorajik ateşi

Dang şok sendromu

Dang hemorajik ateşinde tablo, diğer semptomlarla birlikte 2-7 gün süren bir ateş ile karakterizedir. Ateşin düşmesini takiben inatçı kusma, şiddetli karın ağrısı ve nefes almada zorluk gibi belirtiler gelişebilir. Bunlar periferal damarların geçirgenliğinde aşırı artışa bağlı olarak karın ve akciğer zarı boşluklarında sıvı toplanmasıyla sonuçlanacak 24-48 saatlik bir periyodun başlangıç işaretleridir. Eğer tedavi ile düzeltilemezse dolaşım yetmezliği ve şok ile hasta kaybedilir. Dang ateşinin akla getirilmesinde şu öykü ve bulgular yol gösterici olabilir:

Ani başlangıçlı en az 2-7 gün süren akut ateşli hastalık,

Baş ağrısı, göz arkasında ağrı,

Kas ve eklem ağrıları,

Döküntü ve kanama bulguları (burun kanaması, dişeti kanaması, cilt altı kanaması...),

Aynı yer ve zamanda Dang vakalarının bulunması ve temas öyküsü,

Endemik bölgeye seyahat öyküsü,

KİMLER İÇİN RİSK OLUŞTURUYOR?

Dang hastalığı birçok ülkede, Doğu Akdeniz, Afrika, Hindistan ve Uzakdoğu'da ayrıca Hawai ve Karayip adalarında, kısmen Amerika Birleşik Devletleri'nin güney eyaletleri ve Avustralya'da görülmektedir. Türkiye'ye komşu Ortadoğu ülkelerinde Dang virüsü 1 ve 2 serotipleri bulunmaktadır. Buralara seyahat edecek yolcular için risk mevcuttur. Yıl boyunca vakalar görülmekle birlikte, vaka yoğunluğu yağışın bol olduğu yıllarda artmaktadır.

HASTALIĞIN TEDAVİSİ VAR MI?

Klinik muayene ve kan tetkikleriyle tanı konur. Virüs hastalığın 5. gününe kadar kandan izole edilebilir. Dang hastalarında HIV tarama testleri yanlış pozitif sonuç verebilir. Hastalığa özel bir tedavi yoktur. Semptomlara yönelik tedavi uygulanır.