Bursa sallandı, Mart uyardı!

Mart, şunları kaydetti:

"Yıllardır Meslek odaları, uzmanlar uyarıyor. Dikkate almayanlar, olacakların sorumlusudur. 

Son günlerde artan depremler nedeniyle bir kez daha uyarıyoruz: olmadan ölmeden önlem alın!

Deprem, aklın ve bilimin öncülüğünde, kar yağmur gibi normal doğa olayına dönüşebilir. 

Aksi halde yıkar, öldürür!

Deprem ülkemizin bir gerçeğidir. Önce bunu anlamak, sonrada aklın ve bilimin öncülüğünde, ilgili tüm kesimlerin katilim ve katkıları ile hep birlikte önlem almak gerekir.

Bu güne kadar ülkemizde meydana gelen tüm depremlerden ders çıkarmalı ve alınacak önlemlerle depremin yıkıcı, öldürücü etkisi azaltılmalıdır. 

Bu güne kadar yeterince ders aldığımız ve depreme hazırlıklı olduğumuzu söylemek mümkün değildir. Yapı alanında yapılan yanlış politika ve uygulamalardan vaz geçilmeli, getekli önlemler acilen alınmalıdır.

Deprem çok bilimli bir mühendislik ve mimarlık alanı olmasına karşın ülkemizde bu disiplinler geriletilmeye çalışıldığı için gerekli katkılan alınamamaktadır. 

Türkiye'de 20 milyona varan yapı stokunun yüzde 65'si ruhsatsız ve kaçak, yüzde 60'ı 20 yaş üzeri konutlardan oluşuyor ve yüzde 40'ı oturulamaz ve depreme karşı güçlendirilmesi gerekiyor.

Bu veriler dikkate alındığında, son dönemde ve sık sık çıkarılan "imar affı" uygulamasının "doğru" olmağı hatta önemli riskler barındıran yanlış bir uygulama olduğu görülecektir. 

Yine özellikle Bursa'da 0.50 emsal artısı yani yoğun kat artışı ile yapılan sözde kentsel dönüşümler de ciddi riskler barındıran hatalı uygulamalardır. 

Depremin yıkıcı etkileri dikkate alınarak yapı alanında hatalı proje ve uygulamalardan vaz geçilmelidir. 

Depreme karşı alınması gereken önlemler

Deprem öncesi, deprem sırası ve sonrasında yapılacak çalışmalara ilişkin kamu ve toplum yararını temel alan bir Ulusal Deprem Stratejisi, Türkiye Deprem Mastır Planı ve Afet Yönetimi Stratejik Planı oluşturulmalı.

İmar, Yapı, Dönüşüm Alanları, Yapı Denetim ve Afet Yasaları; TMMOB ve bağlı ilgili Odalar, üniversiteler ve ilgili kesimlerin katılımıyla düzenlenmeli; bu kuruluşlar mevzuat süreçlerinin asli unsurları olarak tanınmalı.

Mevcut Yapı Denetim Yasasının öngördüğü, ticari yanı ağır basan yapı denetim şirketi modeli yerine; uzmanlık ve ahlaki niteliklere sahip yapı denetçilerinin etkinliğine dayalı, meslek odalarının sürece etkin katılımını sağlayacak yeni bir planlama, tasarım, üretim ve denetim süreci modeli benimsenmeli.

TOKİ, KİPTAŞ gibi kuruluşlar da dâhil tüm kamu yapıları, yeni yapı denetim sistemine dahil edilmeli.

Denetçi belgeleri ve takibi ile yapı denetimi mekanizmasında yer alan meslektaşların sicillerinin tutulması ve meslek içi eğitimler TMMOB'ye bağlı Odalarca yapılmalı.

Bina ve doğal eki mekanik tesisatının tasarım, üretim ve bakımında üretenler ve denetleyenler MMO tarafından belgelendirilmiş konunun uzmanı mühendisler olmalı, bu husus bütün yasal düzenlemeler ve Yapı Denetimi Yasasında yer almalı.

I. ve II. sınıf gayri sıhhi müesseseler kapsamındaki endüstriyel tesislerin birbirlerine güvenlik-yaklaşma mesafeleri konusunda gerekli çalışmalar yapılarak standart ve koşullar imar mevzuatına aktarılmalı; bu mesafeler içindeki alanlar Bakanlar Kurulu Kararı ile afet bölgesi, yapı yasaklı alan ilan edilmeli.

Okullar, hastaneler başta olmak üzere kamu yapılarının depreme karşı güvenli olup olmadıklarının konunun uzmanı mühendisler tarafından tespitine yönelik çalışmalarda üniversiteler, TMMOB'ye bağlı ilgili Odalar ve Belediyeler yer almalı.

Sağlık, su, yağmur suyu, atık-sıcak-kızgın su, buhar, kızgın yağ, ısıtma, soğutma, asansör, doğalgaz, LPG, sanayi gazı, yakıt, acil durum, ışıklandırma, yangın, elektrik, yalıtım, güvenlik, depolama, havuz, iletişim ve ulaştırmaya ilişkin tüm tesisat uygulamaları deprem, acil ve afet durumları açısından incelenmeli. 

TMMOB'a bağlı ilgili Odalar eğitim, belgelendirme ve denetim süreçlerine tabi olmalı.

Doğalgaz, elektrik, ısıtma kazanları, jeneratörler ve gaz tesisatları için erken uyarıcı ve gaz/akım kesici sistemler uygulanmalı, denetimleri meslek odalarınca yürütülmeli.

Doğalgaz firmalarının MMO'dan yetki belgeli mühendislerle çalışması sağlanmalı; doğalgaz projeleri ve montaj denetimleri MMO'nun mesleki denetiminden geçirilmeli.

Yapı Sigortası ve Mesleki Sorumluluk Sigortası sistemine bir an önce geçilmeli."