Başkan Bozbey: Konut yalnızca dört duvar ve bir çatıdan ibaret değil

MERVE DENİZ EKİCİ / BURSADA BUGÜN

Bursa Büyükşehir Belediyesi, Bursa Kent Konseyi, Bursa Planlama Ajansı ve Yerel Reform Girişimi Derneği iş birliğiyle konut hakkı ve belediyelerin sürdürülebilir konut politikalarının konuşulacağı bir panel gerçekleştirildi. Yerel Reform Buluşmaları paneli, Merinos AKKM'de Yerel Reform Girişimi Derneği Başkanı ve Dışişleri Eski Bakanı Murat Karayalçın ve Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bozbey'in katılımıyla gerçekleştirildi.

"KONUT HAKKINI KOLLEKTİF BİR SORUMLULUK OLARAK GÖRMELİYİZ"

Bursa Kent Konseyi Başkan Yardımcısı Gül Sayan Atanur, "Konut hakkı üzerine düşünmek ve konuşmak için bir araya geldik. Konut hakkı aynı zamanda bireylerin yaşam kalitesini attıran, toplumsal adaleti güçlendiren bir haktır. Milyonlarca insan günümüzde bu hakka erişememektedir. Geliş eşitsizlikleri,  konut krizini derinleştirmektedir. Konut hakkını kollektif bir sorumluluk olarak görmeliyiz" şeklinde konuştu.

"KONUT YALNIZCA DÖRT DUVAR VE BİR ÇATIDAN İBARET DEĞİL"

Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bozbey, "En temel insan haklarından birinin nasıl güvence altına alınabileceğini konuşmak için buradayız. Sağlıklı, güvenli ve erişilebilir bir konutta yaşamak insan onuruna yakışır bir hayatın temelidir. Konut, yalnızca dört duvar ve bir çatıdan ibaret değildir. Konut, bir insanın güvenle yaşam sürebileceği, çocuklarını büyütebileceği ve mahallesinde kök salabileceği bir yuva demektir" sözleriyle konuşmasına başladı. 

"KONUTA ERİŞİM HER GEÇEN GÜN KISITLANIYOR"

Başkan Bozbey, "Konut hakkı, temel insan hakkıdır. Yalnızca alım gücü yüksek olanların erişebileceği bir ayrıcalığa dönüşebilmesi kabul edilebilir değildir. Ekonomik kriz, enflasyon ve kentsel dönüşüm adaletsizliği ile konuta erişim her geçen gün daha da kısıtlanıyor. İşte tam da bu yüzden konut meselesi piyasa dinamiği olmaktan çıkarılıp sosyal bir hak olarak ele alınmalıdır" ifadelerini kullanarak konut hakkının gelecek için planlanması gerektiğinin altını çizdi. 

"GÖZ ARDI EDEMEYECEĞİMİZ EN ÖNEMLİ GERÇEK DEPREMDİR"

Başkan Bozbey, konut üretiminde esas alınması gereken en önemli gerçeğin deprem olduğunu vurgulayarak, "Konut üretirken göz ardı edemeyeceğimiz en önemli gerçek depremdir. Bursa birinci derece deprem kuşağında yer alıyor ve bu bilinçle hareket etmeliyiz. Yeni konut üretiminde depreme dayanıklılığı esas alıyor, mevcut yapı stoğunu güçlendirmek için çalışmalar yürütüyoruz. Mahallelerin yok edilmediği, kültürel mirasların büyüyerek geliştiği bir Bursa hayal ediyoruz. Kentler binalardan ibaret değil, kentler insanlar ve dayanışmayla kültürüyle nefes alır" açıklamalarında bulundu. 

"YEREL YÖNETİMLER ÖZERK OLMALI"

Yerel Reform Derneği Kurucu Başkanı Murat Karayalçın, "Yerel reform Girişimi adını taşıyan derneği geçen Ağustos ayında kurduk. Amacımız, yerel yönetimlerin, merkezi yönetimin ve akademisyenlerin yapacağı çalışmalara katkıda bulunmaktır. Çalışmaları kamuoyuyla paylaşmaktır. Bu amaçla belli aralıklarla yerel yönetimler için önem taşıyan konuları tartışmaya açmalıyız. İki aydır bunu düşünüyorduk. İlk olarak yerel yönetimlerin idari ve mali özerkliği konusunu ele aldık. Bu ilk konumuzdu. Bunu ele almamızın nedeni özerklik konusunu yerel yönetimlerin özü olarak, esası olarak görmemizdi. Özerk olmayan yerel yönetim biriminin herhangi bir devlet dairesinden farkı yoktur. Yerel yönetimler özerk olduğu zaman işlevsel olabilir, amaçları doğrultusunda çalışabilir" açıklamalarında bulundu. 

"TÜRKİYE'NİN KONUT PİYASASINDA ÇARPIKLIK VE DARLIK VAR"

Karayalçın, gelir eşitsizliğine değinerek, "Bir araştırma yaptım. Koskoca TOKİ, yalnızca ürettiği konutların yüzde 3'ünü dar gelirli ailelere vermiş. İPA'nın verilerine göre 2002 yılından bu yana TOKİ İstanbul'da yaptığı konutların 68 bin 644'ü lüks konut. Devlet böyle. Öte yandan piyasaya baktığınızda orada daha vahim bir görüntü. Türkiye'nin konut piyasasında çok büyük çarpıklık ve darlık bulunmaktadır. Konut piyasasında yalnızca yüzde 35 için üretim yapılıyor. Fiyatlar sadece üst sınıfın alabileceği noktaya geldi. Türkiye'de konut satışları rekor kırarken, konut sahipliliği oranı da düşmektedir. Ne yaman bir çelişki değil mi? İstanbul Planlama Ajansı (İPA)'na göre bu oran 2014'te mülk konut sahipleri oranının yüzde 60.9 2023'te yüzde 56.2. Yani 5 puan gerilemiş durumda. Konutu olanlar da konutlarını satmak zorunda kalıyor" dedi. 

"BARINMA KRİZİ TOPLUMSAL KRİZE DÖNÜŞMEMELİ"

Karayalçın, "Barınma krizinin toplumsal krize dönüşmemesi için Türkiye'nin öncelikle yoğun göç yaşanan Marmara ve Ege Bölgesi'nde üç mega kent olarak nitelenen Ankara, İstanbul ve İzmir'e bir kaç yıl sonra eklenecek üç mega kent daha olacak Antalya Bursa ve Adana'da kiralık konut ve sosyal konut üretecek yeni bir kentleşme siyasetini izlemesi gerekmektedir. Bu yaşamsal bir zorunluluktur. Yalnızca konut siyaseti değil kentsel yaşamın niteliğinin yükseltileceği bir siyaset olarak görülmektedir" ifadelerini kullandı. 

"KENTSEL TOPRAK REFORMU YAPILMALI"

Karayalçın, "Merkezi yönetim, yerel yönetim ve konut sahibi olmak isteyenlerin birliği bir üçgendir. Bunlara da destek sağlayacak özel sektördür. Mesela 1000 konutluk bir alan olacaksa, 100 tanesi kiralık olmalı. Kiralık sorunu Türkiye için büyük bir sorun. Finansmanlarından yönetimine kadar kiralık konutların ciddi bir sorun taşıdığını düşünüyorum. Yeni konut siyasetinin bir başka ayağın da kentsel toprak reformunun yapılmasıdır. Türkiye'nin ciddi olarak buna ihtiyacı var. Toprak reformunun kırsal alan için kullanıldığını biliyorum. Eski yıllarda toprak insan ilişkilerinin düzenlenmesi amacıyla kullanıldı. Kentsel alanlarda da düzenlenmesine ihtiyaç var" şeklinde konuştu.