17 Ağustos 1999 depreminin üzerinden 25 yıl geçti! Deprem nasıl oldu? 17 Ağustos 1999 depremi nerede oldu? Depremde kaç kişi hayatını kaybetti? Depremde ve sonrasında yaşananlar...

SEMA AYGIN / BURSADA BUGÜN

6 Şubat 2023 tarihinde gerçekleşen Kahramanmaraş merkezli 04:17'de ve 13:24'de merkez üssü Pazarcık (Kahramanmaraş) ve Elbistan (Kahramanmaraş) olan 7.7 ve 7.6 büyüklüğünde meydana gelen depremler yaşanmadan önce, 17 Ağustos 1999'da 7.4 büyüklüğünde meydana gelen (Gölcük) Kocaeli merkezli deprem 'asrın felaketi' olarak adlandırılmıştı. Peki, geçen 24 sene içinde 'asrın felaketi' olarak değerlendirilen ve büyük Marmara Depremi olarak bilinen 17 Ağustos Marmara Depremi nasıl oldu? Depremde kaç kişi hayatını kaybetti? Depremde ve sonrasında yaşananlar...

17 AĞUSTOS 1999 MARMARA DEPREMİ NEREDE OLDU?

17 Ağustos 1999 saat 03.02'de 7.4 büyüklüğünde meydana gelen merkez üssü (Gölcük) Kocaeli olan ve 45 saniye süren Marmara Depremi; Kocaeli, Yalova, Sakarya, Bursa, İstanbul ve Düzce'de yıkıma neden oldu.

DEPREMDE KAÇ KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ?

TBMM Deprem Riskinin Araştırılarak Deprem Yönetiminde Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi̇ Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonunun Temmuz 2010 tarihli raporuna göre, resmi rakamlara göre 17.480 kişi öldü, 43.953 kişi yaralandı. Resmi olmayan bilgilere göre ise yaklaşık 50.000 kişi hayatını kaybetti, 100.000'e yakın kişi yaralandı.

BURSA VE ÇEVRESİNDE YAŞANABİLECEK DEPREMLER İÇİN BURSA VEKİLLERİNDEN MECLİS ARAŞTIRMASINA İLİŞKİN ÖNERGE

MHP Genel Sekreteri ve Bursa Milletvekili İsmet Büyükataman, 23 ve 24. dönem MHP Bursa Milletvekili Necati Özensoy, 23. dönem MHP Bursa Milletvekili Hamza Hamit Homriş (merhum), 2010 yılında Bursa ve çevresinde yaşanacak muhtemel bir deprem felaketine yönelik alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin TBMM'ye soru önergesi sundu.

MİLLETVEKİLLERİNİN BURSA VE ÇEVRESİNDE YAŞANABİLECEK OLASI DEPREM ÜZERİNE 2010 YILINDA TBMM'YE SUNDUĞU ÖNERGE

(Bursa ve yakın çevresini etkilemesi beklenen sismik tehlikeler ise, aşağıdaki faylar üzerinde meydana gelecek depremlerle oluşacaktır.

1- Marmara denizindeki faylarla olacak depremler,

2- Geyve-İznik fayında olacak deprem,

3- Bursa ve civarında meydana gelecek depremler.

Marmara denizinde olması beklenen deprem, Bursa'ya 60 km. uzaklıkta yer alacaktır. Marmara faylarının kırılması ile Bursa ve çevresi ciddi biçimde etkilenecektir.

Geyve-İznik fayında ise son 500 yıldan beri kırılma olmamış, dolayısıyla aktif bir fay olarak, Bursa için büyük bir risk olduğu artık bilinen bir gerçektir.

Bursa ve civarında tarihi süreç içinde olmuş depremlerde hangi fayların kırıldığı ve depremlerin tekrarlanma sürelerinin ne kadar olduğu bilinmemektedir. Ancak oluşturduğu topografyaya bakıldığında Bursa ve civarında olabilecek depremler genelde kısa uzunlukta olan faylar boyunca gelişecektir.

Bursa'nın doğusunda Yenişehir havzasını Kuzeybatı ile Güneydoğudan sınırlayan yaklaşık 26- 30 km. uzunlukları olan faylar bölge için risk oluşturmaktadır. Bu faylar boyunca orta büyüklükte depremlerin oluşabileceği beklenmektedir.

1999 yılında yaşadığımız her iki büyük ve yıkıcı depremde gelişen ağır hasarı oluşturan esas neden; yanlış yer seçimi, plansız, projesiz, çarpık kentleşme ve denetimden yoksun yapılaşma olmuştur.

Bursa'da 300 bin civarında yapı olduğu tahmin edilmektedir. Ancak, tam olarak kaç adet mevcut yapı olduğunun kesin bir envanteri yapılmamıştır. Bu yapıların da %60-70 kadarı da kaçak yapıdan oluşmaktadır. Her türlü denetimden uzak ve depreme dayanaksız olan bu mevcut yapı stoku kentimiz ve insanlarımızın geleceğini hayati olarak ipotek altına almaktadır.

Bu mutlaka çözülmesi gereken milli bir problemdir. Çözülmedikçe gelecekteki depremlerin de felakete dönüşmesi kaçınılmazdır.

Yıkıcı Marmara depreminin üzerinden 9 yıl geçmesine rağmen, yerel ve merkezi yöneticilerce ciddi bir çalışma yapılmamıştır.

Birinci derecede deprem bölgesi olan Bursa, büyük bir deprem beklentisi içerisindedir. Bursa'ya farklı bakılmalı ve Bursa ili için dış kaynaklı kredilerin temini için ilgili mercilerle hemen temasa geçilmelidir.

Bilinmelidir ki Bursa bir sanayi şehri ve yurt içinden ve yurt dışından yüksek miktarda göç alan bir kenttir. Muhtemel bir depremde Bursa'daki can ve mal kayıpları Türkiye'yi en az 25-30 yıl geriye götürecektir.

Gelecekte ülkemizin ve kentimizin depremleri en az can kaybı ve maddi hasarla atlatabilmesi için yapılması gerekenler kısaca şu şekilde sıralanabilir: Kent bütünündeki mevcut yapı stoku mutlaka elden geçirilmeli ve bir kanun ile zorunlu hale getirilmelidir. Mevcut binaların güçlendirilmesi için, dış kaynaklı kredilerin temini ve hukuki alt yapının hazırlanması gerekmektedir. Kaçak yapı yapma alışkanlığı mutlaka durdurulmalıdır. Vatandaşlarımızın deprem bilinci güçlendirilmelidir. Depreme karşı dayanıklı bina yapmak için, yer seçimi ve zemin etütlerinin daha hassas yapılması, proje yapımı ve bu projelerin teknik şartnamelerine göre uygulanması ve denetlenmesi gerekmektedir. İmar Kanunu ile ilgili mevzuat çağın şartlarına uygun olarak yeniden düzenlenmelidir.

Yukarıda açıklanan sorunların çözümü için alınacak tedbirlerin belirlenmesi amacıyla bir Meclis Araştırması açılması gerekmektedir.)

BURSA'DA 268 KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ

İllere göre vefat sayısı:

Bursa: 268

Bolu: 270

Eskişehir: 86

İstanbul: 981

Kocaeli: 9.477

Sakarya: 3.891

Yalova: 2.504

Zonguldak: 3

Bursa ilinde ölen kişilerin 258'i, İstanbul ilinde ölen kişilerin 527'si, Eskişehir ilinde ölenlerin 53'ü yaralı olarak diğer bölgelerden gelmiş ve tedavi olurken bu illerde ölmüştür. Yani aslında deprem nedeniyle Bursa ilinde 10 kişi, İstanbul ilinde 454 kişi, Eskişehir ilinde 33 kişi ölmüştür.

17 AĞUSTOS 1999 MARMARA DEPREMİ SONRASI MANŞETLERE YANSIYANLAR